Abstrakt: |
Celem badania sondażowego było ustalenie pozycji narodowej, regionalnej, ogólnoludzkiej i wyznaniowej tożsamości w całościowej strukturze indywidualnego samookreślenia uczącej się młodzieży. Próba obejmowała 630 studentów Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Śląskiego i Politechniki Śląskiej oraz uczniów szkół średnich wszystkich typów w dużych i małych (około 20 tys. mieszkańców) miastach, a także na wsiach w centrum Polski i na Śląsku. W kwestionariuszu zapytano m.in. o charakterystykę badanego. Studenci i uczniowie wybierali trzy określenia spośród siedmiu: jestem Polakiem (71,9%), jestem kobietą/mężczyzną (69,6%), jestem człowiekiem (63,7%), jestem członkiem swojego wyznania (32,6%), jestem mieszkańcem swojego regionu (16,4%), jestem obywatelem świata (14,2%), jestem Europejczykiem/Europejką (11%). Pytano również o istotę polskości. Jako bardzo ważne badani zaznaczyli: poczucie, że się jest Polakiem (86,3%), dobrą znajomość języka polskiego (41,1%), znajomość historii i kultury Polski (41%), posiadanie polskiego obywatelstwa (28,4%), posiadanie przynajmniej jednego z rodziców narodowości polskiej (24,9%), urodzenie się w Polsce (24,5%), przestrzeganie polskich obyczajów (17,4%), mieszkanie na stałe w Polsce (17,1%), szczególne zasługi dla Polski (13,2%), wiarę katolicka (9,2%). Badania pokazały przewagę konwencjonalnego kryterium psychologicznego (czuć się Polakiem) w określeniu istoty polskości przez młodzież uczącą się i studiującą. Niską pozycję zajęła znajomość historii i kultury kraju, a także języka polskiego. Jako najmniej ważny sytuowano konsekwentnie warunek wiary katolickiej. |