Abstrakt: |
Celem badania było wykazanie, czy na wypalenie zawodowe nauczycieli w szkołach średnich ma wpływ ich działalność zawodowa i jakie są czynniki wewnętrzne towarzyszące wypaleniu zawodowemu u nauczycieli. Badanie przeprowadzono wśród 81 nauczycieli z wykształceniem wyższym z poznańskich i podpoznańskich szkół średnich. 66 osoby pracowały w liceach ogólnokształcących, 15 – w technikach. Wśród badanych było 56 kobiet i 26 mężczyzn w wieku od 24 do 63 lat, ze stażem pracy od roku do 40 lat. Badaną próbę uznano za typową dla populacji nauczycieli szkół średnich, ale nie za reprezentacyjną. W badaniu wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skalę Odczuć Zawodowych (MBI) C. Maslach, skalę Locus of Control Rottera, Indywidualną Skalę Zmagania Się, Skalę Wsparcia Społecznego, Skalę Obciążenia Psychicznego. Analizę przeprowadzono za pomocą procedury korelacyjno-regresyjnej w jej odmianie jedno-wielozmiennowej. Wyniki badania pokazały, że wypalenie zawodowe jest silnie związane z wyczerpaniem emocjonalnym i depersonalizacją. Wypalenie zawodowe u nauczycieli ma za każdym razem jednostkowy przebieg. Długotrwałe wyczerpanie emocjonalne i depersonalizacja powodują brak satysfakcji z wyników pracy nauczycielskiej. Ponadto istnieje silny związek pomiędzy stresem a wypaleniem emocjonalnym i nieco słabszy między stresem a depersonalizacją. Depersonalizacja jest dalszą konsekwencją wyczerpania emocjonalnego i pojawia się później w rozwoju syndromu, a zatem stres tylko pośrednio oddziałuje na depersonalizację. O tym, czy depersonalizacja pojawi się jako skutek wyczerpania emocjonalnego, decydują poczucie umiejscowienia kontroli oraz doświadczenie i poczucie kompetencji jednostki. |