Abstrakt: |
Podjęte działania miały na celu zbadanie funkcji, jakie zdania względne pełnią w mówionych tekstach narracyjnych dzieci w wieku szkolnym i dorosłych oraz porównanie użycia w takich tekstach konstrukcji relatywnych w języku polskim i szwedzkim. Posłużono się materiałem pozyskanym dzięki nagraniom ustnych opowiadań historyjki obrazkowej (wpisane do systemu komputerowego, zostały zakodowane z wykorzystaniem programu CHILDES). Do wyodrębnienia funkcji zdań względnych w tekstach narracyjnych posłużono się klasyfikacją w opracowaniu Dasignera i Toupina. W badaniach wzięły udział dzieci w wieku: dziewięciu, 10, 12 i 15 lat oraz dorośli (9-10 lat – 30 osób; 12 lat – 33 osoby; 15 lat – 31 osób; dorośli – 29 osób) . Każdy z badanych był rodzimym użytkownikiem danego języka: polskiego lub szwedzkiego. Doniesienie przedstawia budowę zdań i konstrukcji względnych występujących w języku polskim i szwedzkim. Dzięki analizie można stwierdzić, że konstrukcje relatywne w języku szwedzkim są łatwiejsze pod względem strukturalnym. Wyniki badań pokazują, że konstrukcje relatywne są dwa razy częściej używane przez Szwedów niż Polaków (użycie zdań względnych w badanych tekstach narracyjnych). Wyniki badań potwierdzają, że najczęściej użytą funkcją zdań względnych jest umiejscawianie nowych referentów w przestrzeni dyskursu (30-40% w badanych grupach). Doniesienie zawiera także dane o ilościowym i procentowym udziale zdań względnych w ogólnej funkcji dyskursu w stosunku do wszystkich wyprodukowanych zdań względnych, a także informacje o użyciu zdań względnych w odniesieniu do poszczególnych funkcji np.: sit-new, reid, press, cont itd. |