Abstrakt: |
Przedmiotem badania było wykorzystywanie czasopism popularnonaukowych w kształceniu szkolnym. Przebadano 50 losowo wybranych szkół z województwa warszawskiego, w tym 64% szkół miejskich i 36% wiejskich. Większość przebadanych nauczycieli stanowiły kobiety (88%) o wykształceniu wyższym (68%) i uczące krócej niż 15 lat (64%). Do badania wykorzystano ankietę zawierającą 14 pytań dotyczących korzystania przez nauczyciela z czasopism w ramach nauczania biologii. Uwzględniono cztery czasopisma ogrodnicze i osiem przyrodniczych, ukazujących się wtedy w Polsce. Wyniki ujawniły, że wszyscy nauczyciele korzystali z czasopism przyrodniczych w swojej pracy. Należały do nich przede wszystkim: "Biologia w szkole" (84%), "Przyroda Polska" (72%), "Problemy" (30%), "Wiedza i życie" (28%). Wykorzystywane były głównie na zajęciach z biologii (96%), następnie w pracy koła zainteresowań biologicznych (50%) i pracy Koła LOP (30%). Wykorzystywano czasopisma dla ich treści słownych, w dalszej kolejności dla schematów i zdjęć. Nauczyciele najczęściej deklarowali, że zalecają czasopisma jako lekturę nieobowiązkową/uzupełniającą (64%). Ich zdaniem głównymi korzyściami, jakie płynęły z korzystania z czasopism, były: rozwijanie zainteresowań przyrodniczych (54%), poszerzanie wiadomości zdobytych na lekcjach (48%), wyrabianie nawyku samokształceniowego (40%). Zgodnie z opinią badanych większość uczniów bardzo chętnie i z zainteresowaniem czytała polecane im artykuły, sytuacja ta była jednak lepsza w miastach niż w szkołach wiejskich. Zdaniem respondentów im starsza klasa, tym więcej nauczycieli zalecało korzystanie z literatury. 88% nauczycieli wykorzystywało czasopisma w procesie samokształcenia. Dla 46% stanowiły ważną pomoc w przygotowywaniu się do lekcji. Wskazywali oni na następujące elementy, które mogłyby ulec poprawie w czasopismach: większość treści jest zbyt trudna w odbiorze dla uczniów szkół podstawowych (26%), treści są zbyt mało atrakcyjne (za mało kolorowych wkładek, ciekawostek itp.) (14%), szata graficzna czasopism powinna być atrakcyjniejsza (12%), zbyt mała jest liczba schematów, wykresów, wymownych ilustracji (10%), czasopisma powinny częściej uwzględniać treści wychowawcze, związane z kształtowaniem aktywnych postaw w zakresie ochrony przyrody (18%). Znaczny odsetek nauczycieli zwrócił również uwagę na konieczność zwiększenia liczby egzemplarzy prenumerowanych przez szkołę czasopism, znajdujących się w bibliotekach szkolnych. |