Abstrakt: |
Celem badania było określenie poziomu wykształcenia absolwentów liceów ogólnokształcących i średnich szkół zawodowych przed zmianą programów szkolnych w 1990 roku. Zbadano wiadomości i umiejętności uczniów, stopień przygotowania do rozwiązywania problemów, do własnej aktywności edukacyjnej i dalszego kształcenia, a także zainteresowania i hierarchię wartości oraz efekty oddziaływań wychowawczych. Badaniem objęto uczniów kończących klasy maturalne z 60 szkół średnich w następujących kuratoriach: Białystok, Ciechanów, Gdańsk, Katowice, Kielce, Opole, Poznań, Siedlce, Zamość i Warszawa. W liceach ogólnokształcących badaniem objęto 14 przedmiotów (w tym jeden język obcy), w technikach rolniczym i mechanicznym – po dziewięć przedmiotów (bez chemii, biologii, wychowania fizycznego, pracy-techniki, geografii), w liceum ekonomicznym – siedem przedmiotów (bez matematyki i fizyki). Liczba uczniów objętych badaniem zależała od poszczególnych przedmiotów. W liceum ogólnokształcącym zbadano średnio 787 uczniów, w technikach mechanicznych – 243, w technikach rolniczych – 202, w liceach ekonomicznych – 226. Łącznie średnia liczba badanych wyniosła 1458. W badaniu wykorzystano następujące narzędzia: przedmiotowe testy uczniowskie, ankiety dla nauczycieli, wychowawców, bibliotekarzy oraz karty ucznia i karty szkoły. Badanie wykazało, że absolwenci szkół średnich najlepsze wyniki uzyskali z przysposobienia obronnego, języka polskiego, matematyki i wychowania fizycznego. Najsłabsze rezultaty uzyskano z historii, muzyki i fizyki. Najlepsze wyniki osiągnęli absolwenci liceów ogólnokształcących z dużych miast i techników mechanicznych, najniższe – uczniowie liceów na wsiach i z techników rolniczych. Największa różnica uwidoczniła się w wynikach testów z języka polskiego. Ponadto badania dowiodły, że realizacja programu nauczania w badanych liceach i technikach jest niezgodna ze współczesnymi propozycjami dydaktycznymi oraz metodami przedmiotowymi. Wynika to z podającego sposobu nauczania i wymaga jedynie opanowania materiału przez uczniów, a także braków w wyposażeniu pracowni i sal szkolnych. Co więcej, młodzież wykazuje słabe zainteresowanie ekologią i wychowaniem. Szkoła nie wpływa w sposób istotny na kształtowanie postaw i rozwijanie zainteresowań. |