Abstrakt: |
Celem badań była weryfikacja wiedzy nauczycieli na temat statystyki opisowej i ich przygotowanie do nauczania tego przedmiotu. Wykorzystano autorską ankietę, składającą się z 15 pytań. Dokonano także analizy dokumentów (plany studiów i programy wyższych uczelni). Badania przeprowadzono wśród grupy nauczycieli z Płocka, z powiatu Bielsko-Biała oraz wśród tych nauczycieli, którzy byli uczestnikami Krajowej Konferencji Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki. Przebadano także nauczycieli z warsztatów Grupy Roboczej SNM Matematyka i Komputery. Łącznie w badaniach wzięło udział 312 nauczycieli ze szkół podstawowych (111 osób), gimnazjalnych (113 osób) i szkół średnich (88 osób). Wyniki badań wskazują, że ponad 78% respondentów nie miało na studiach statystyki opisowej. Wniosek z tego płynący wskazuje, że przyszli nauczyciele matematyki nie zostali (w trakcie swoich studiów i realizacji specjalizacji dydaktycznej) wyposażeni w wiedzę potrzebną do nauczania statystyki w szkole. Około 22% badanych – w celu zdobycia wiedzy – korzystało z różnych form doskonalenia zawodowego. 23% ankietowanych zdobyło tę wiedzę poprzez samokształcenie. Wśród problemów związanych z nauczaniem statystyki opisowej badani nauczyciele wymieniali: brak zrozumiałej literatury przedmiotowej z zakresu metodyki nauczania omawianego przedmiotu, przeznaczonej do samokształcenia; problem z niejasnościami terminologicznymi w podręcznikach; zbyt mało godzin przeznaczonych na realizację modułu zajęć ze statystyki opisowej; brak dostępu do pracowni informatycznej. Analiza standardów nauczania na kierunku matematyka na różnych uczelniach wyższych wykazała częstość względną występowania przedmiotów ze słowem „statystyka” (statystyka, statystyka matematyczna, rachunek prawdopodobieństwa z elementami statystyki matematycznej – ponad 59%; rachunek prawdopodobieństwa z elementami statystyki opisowej – prawie 4%; brak takiego przedmiotu – ponad 37%). Analiza podręczników i programów nauczania matematyki na etapie gimnazjum pokazała, że wszystkie programy zawierają osobny dział poświęcony statystyce opisowej. |