Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu weryfikacji następujących hipotez: 1) Dojrzewanie biologiczne powoduje przesunięcia preferowanej pory dnia w kierunku wieczorności. 2) Im większa tendencja do poranności przynajmniej jednego z rodziców, tym większa podobna tendencja u ich dzieci. 3) Niektóre stałe narzucone czynności codziennego dnia oraz formalna struktura rodziny wywierają wpływ na kształtowanie się chronotypu. Do zebrania materiału posłużono się m.in. autorską Skalą Dojrzałości Płciowej oraz Kwestionariuszem Rytmu Aktywności Dobowej (KRAD). Badaniem objęto 2861 nastolatków w wieku od 11 do 17 lat oraz 1643 ich rodziców zamieszkałych w Warszawie oraz wsiach województwa mazowieckiego. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono większą wieczorność u osób o wyższym poziomie dojrzałości płciowej. Wykazano słaby związek chronotypu dzieci z chronotypem ich matek. Jednocześnie ustalono, że matki, które preferowały poranną porę dnia, częściej miały dzieci o podobnych skłonnościach. Okazało się również, że wśród najważniejszych czynników rodzinnych współwystępujących z większą wieczornością znalazły się: ustalanie pór kładzenia się spać, wcześniejsze rozpoczynanie lekcji oraz późniejsze ich kończenie. Dodatkowo zaobserwowano, że większej wieczorności sprzyjało posiadanie starszego rodzeństwa oraz starszych rodziców. |