Celem badań eksploracyjnych (o charakterze transwersalnym) była adaptacja do warunków polskich amerykańskiego inwentarza MacArthur Communicative Development Inventories (CDIs) do badania rozwoju mowy i komunikacji najmłodszych dzieci. Wykorzystano w badaniach narzędzie kwestionariuszowe (oprac. Smoczyńska) CDI/WG Słowa i gesty, przeznaczone do badania dzieci od ósmego do dziesiątego miesiąca życia w aspekcie rozwoju komunikacji zarówno werbalnej, jak i niewerbalnej (badanie na podstawie wiedzy rodziców dziecka). Narzędzie to umożliwiło weryfikację poziomu rozumienia mowy, a także porozumiewania się z wykorzystaniem gestykulacji. Badaniem objęto 349 dzieci w wieku od ósmego do 17. roku życia (167 chłopców oraz 182 dziewczynki). Dzieci pogrupowano w cztery grupy wiekowe: ósmy–dziewiąty miesiąc życia (pierwsza grupa), 10.–12. miesiąc życia (druga grupa), 13.–15. miesiąc życia (trzecia grupa), 16.–17. miesiąc życia (czwarta grupa). Badania poszerzono o aspekt komparatystyczny w zakresie poszczególnych gestów u dzieci. Analiza porównawcza objęła dzieci włoskie (315 dzieci w wieku ósmego–17. miesiąca życia) i amerykańskie (659 dzieci w wieku ósmego–16. miesiąca życia). Wyniki badań opracowano z uwzględnieniem szeroko pojętych zachowań komunikacyjnych badanych dzieci oraz ich mowy (pierwsze gesty komunikatywne, zabawy i rytuały, działania na przedmiotach, zabawa lalką/misiem, naśladowanie czynności dorosłych). Największe różnice w badanych aspektach u dzieci wykazano w obszarze zabaw i rytuałów. Wnioski z badań wskazały na istnienie zależności między wiekiem i płcią dziecka a rozwojem komunikacji językowej i niejęzykowej (gestów i działań niejęzykowych) w okresie wczesnego dzieciństwa.