Kontrolę przeprowadzono w celu oceny działalności szkół publicznych różnych typów oraz organów prowadzących te szkoły w zakresie przeciwdziałania zjawiskom patologii wśród dzieci i młodzieży. Zakres czasowy obejmował lata szkolne 2011/2012 i 2012/2013 oraz lata 2011 i 2012 w organach prowadzących (z uwzględnieniem – w obu przypadkach – okresu do dnia zakończenia kontroli). Łącznie skontrolowano dziewięć jednostek samorządu terytorialnego i 25 publicznych szkół dla dzieci i młodzieży różnych typów, do których uczęszczało ogółem 11 501 uczniów (2 574 do szkół podstawowych, 3 267 do gimnazjów i 5 660 do szkół ponadgimnazjalnych), w tym cztery szkoły i dwie JST poddane kontroli NIK w 2007 r. Na podstawie zgromadzonych danych stwierdzono, że podejmowane w latach szkolnych 2011/2012–2012/2013 działania profilaktyczne szkół i gmin nie doprowadziły do spadku zachowań patologicznych wśród dzieci i młodzieży. Odnotowano, że najbardziej powszechnym problemem wychowawczym pozostawała agresja słowna (74%) i fizyczna (58%) skierowana wobec rówieśników oraz osób dorosłych (w tym nauczycieli). W wyniku przeprowadzonej kontroli wykazano również, że najbardziej niepokojącym zjawiskiem patologicznym w kontrolowanych placówkach było zażywanie narkotyków lub substancji odurzających. Dodatkowo potwierdzono, że gminy nierzetelnie kontrolowały realizację obowiązku nauki oraz nieprawidłowo wykorzystywały środkui na cele związane z realizacją gminnych programów profilaktycznych.