Abstrakt: |
Celem badania było określenie specjalnych uwarunkowań adaptacji do zawodu nauczycieli szkolnictwa specjalnego. Badaniem objęto 42 nauczycieli ze stażem w szkole specjalnej od roku do pięciu lat. Nauczyciele pochodzili z 10 szkół dla dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. W badaniu posłużono się ankietą, która zawierała 74 pytania otwarte i zamknięte. Celem ankiety było uzyskanie informacji o: układzie motywacyjnym, samoocenie przygotowania do zawodu, życiu kulturalnym, aspiracjach życiowych i zawodowych, ocenie warunków i atmosfery w pracy. Ankietę z 16 pytaniami wysłano także do dyrektorów placówek, aby uzyskać od nich ocenę pracy nauczycieli i ich przystosowanie do zawodu. 71,4% badanych uważało, że ich pierwsze zetknięcie się z dyrektorem placówki było życzliwe. Pierwsza rozmowa z dyrektorem była trudna według 11 nauczycieli (26,2%). Jeden nauczyciel poznał dyrektora szkoły dopiero podczas rady pedagogicznej. 61,9% nauczycieli zostało przedstawionych uczniom przez dyrektora albo nauczyciela, który od wielu lat uczył w szkole. Jednak 38,1% badanych musiało nawiązać znajomość z dziećmi bez pomocy kadry pedagogicznej. Młodzi pedagodzy oczekują pomocy w zawiązaniu znajomości z rodzicami uczniów o specjalnych potrzebach, mimo to ponad połowa badanych (54,8%) musiała samodzielnie zaprezentować się rodzicom dzieci w szkole specjalnej.16,1% badanych uważa stosunki w pracy szkolnej za bardzo dobre. Większość nauczycieli jednak uznała atmosferę w gronie nauczycielskim za niesprzyjająca dobremu samopoczuciu w pracy. Jako główne powody takiej sytuacji wskazywano: brak dobrej woli i życzliwości, brak szczerości i różnice w poglądach, chęć dominowania nad innymi, zazdrość o sukcesy w pracy i życiu osobistym. Dzięki wynikom badania określono optymalne warunki sytuacyjne adaptacji zawodowej młodych nauczycieli w szkołach specjalnych: wprowadzenie do szkoły przez dyrektora placówki, życzliwe przyjęcie przez kadrę nauczycielską, przydzielenie zajęć zgodnie z preferencjami i przygotowaniem nauczyciela, nieobciążanie nauczyciela nadmiarem zajęć pozalekcyjnych, możliwość samokształcenia. |