Abstrakt: |
Przedmiotem badania były kontakty interpersonalne między uczniami w klasach I-III szkoły podstawowej. Próbowano uzyskać odpowiedzi na pytania o: zależność stosunków społecznych w klasie od sytuacji rodzinnej, wpływ miejsca zamieszkania ucznia na stosunki społeczne w klasie szkolnej, wpływ indywidualnych cech uczniów na stosunki klasowe, stopień oddziaływania nauczycieli mogący zmienić układ stosunków w klasie. Badanie przeprowadzono wśród dzieci, które uczęszczały do klasy pierwszej w roku szkolnym 1986/1987, do klasy drugiej w 1987/1988, do klasy trzeciej w 1988/1989 w szkołach podstawowych w Strzegowie, Niedzborzu, Wieśniewie i Mławie. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: test Moreno w klasie pierwszej, na podstawie wyników podzielono uczniów na trzy grupy: dzieci cieszących się uznaniem, dzieci o przeciętnym statusie, dzieci o niskim statusie; dzieci, które nie otrzymały żadnego wyboru, zaliczono do grupy uczniów izolowanych; plebiscyt życzliwości i niechęci w klasie drugiej; test socjometryczny trzykrotnie w ciągu roku szkolnego; test zawierał pytania: z kim uczeń chciałby siedzieć w ławce, z kim chciałby pełnić dyżur w klasie, z kim najczęściej rozmawia podczas przerwy; test Wechslera w celu poznania poziomu umysłowego uczniów klasy pierwszej szkoły podstawowej w Strzegowie; badanie zostało przeprowadzone przez psychologów z Poradni Wychowawczo-Zawodowej w Mławie. Na stosunki interpersonalne w klasie pierwszej i drugiej miało wpływ miejsce zamieszkania – więcej uczniów z miasta, w którym mieściła się szkoła podstawowa, zajmowało wysoką pozycję i zyskało większą popularność wśród rówieśników. Ponadto te dzieci, które dojeżdżały, woliły zawierać przyjaźnie między sobą, chciały także siedzieć ze sobą w ławce. Badania socjometryczne pokazały, że między dziewczynkami a chłopcami są słabe kontakty interpersonalne. Płeć dziecka zatem wpływa dezintegrująco na kontakty interpersonalne w klasach początkowych. Na stosunki klasowe ma duży wpływ pochodzenie dzieci – te pochodzenia robotniczego i chłopskiego najczęściej zajmują pozycje niską i przeciętną, w odróżnieniu od dzieci z rodzin inteligenckich, które mają wysoki status w klasie. Także osiągane wyniki w nauce wpływają na status w klasie – im lepsze oceny, tym lepiej uczeń jest postrzegany przez rówieśników. Uczniowie źle uczący się są odrzucani przez rówieśników. |