Abstrakt: |
Przedmiotem badania były wartości deklarowane przez studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. W badaniu uczestniczyło 206 studentów trzeciego i czwartego roku. Struktura próby była następująca: 82% stanowiły studentki, 18% studenci; 51% wywodziło się ze środowiska inteligenckiego, 44% z robotniczego, 5% z chłopskiego; 75,2% pochodziło z miasta (głównie Krakowa), 24,8% ze wsi. W badaniu zastosowano Test Wyboru Wartości Moralnych (TWWM) C. Matusiewicza. Uwzględnia on 18 możliwości wyboru, opis każdej wartości podzielony jest na pięć elementów składowych, z których badany wybiera jeden, jego zdaniem centralny dla danej wartości (co umożliwia określenie treści podstawowej i peryferycznej danej wartości). Badani oddzielnie oceniają zaprezentowane style życia i postawy opisujące każdy kolejny styl życia. Tak uzyskany materiał poddano dwukrotnej analizie z dwóch punktów widzenia – charakterystyki indywidualnego wyboru wartości naczelnej i atrakcyjności poszczególnych elementów stylu życia. Akceptację wartości analizowano za pomocą procentu osób oceniających daną wartość i średniego współczynnika preferencji wartości (suma współczynników danej preferencji wśród wszystkich podzielona przez liczebność grupy N). Analiza wyników ukazała, że studenci lokują naczelne wartości wokół życia jednostkowego, cenią te, które są związane z ich wiekiem i najbliższymi planami życiowymi. Badani charakteryzowali się poczuciem odpowiedzialności moralnej za własne zachowanie. Sukcesy zawodowe wiązali z twórczym stosunkiem do swoich obowiązków. Płeć, pochodzenie środowiskowe i społeczne różnicowały badanych pod względem hierarchii wartości, generalnie jednak przodowały wartości związane ze środowiskiem rodzinnym, życiem emocjonalnym, przyjaźnią i warunkami materialnymi. Wyznawane wartości hierarchizowane były zgodnie z przeżyciami, których badani chcieli doświadczyć bądź uniknąć. Nauczyciele cenili ład moralny w postępowaniu, a ich system wartości zgodny był z tym, co jest cenione społecznie. |