Tytuł badania: |
Między etosem a zawodem. Nauczyciel wobec zadań wychowawczych szkoły |
Instytucja: |
|
Data: |
1992 – 2004 |
Badacz: |
Wanda Dróżka |
Abstrakt: |
Przedmiotem badania był zawód nauczyciela w polskiej szkole. Wyniki badania podzielono na trzy części. Pierwsza z nich opisuje nauczycielską tożsamość roli społecznej, a także tożsamość osobową, autonomię i podmiotowość (pokolenie polskich nauczycieli pracujących na przełomie 1989/1990 oraz nauczyciele z pierwszej połowy XX w., a także z 1956 r., lat 60. i 70., pokolenie z lat: 1968, 1970, 1976); druga – tożsamość i filozofię zawodu nauczyciela (pokolenie młodych nauczycieli 1992/1993); trzecia natomiast – wartości i standardy średniego pokolenia nauczycieli (2002/2004). Badanie jakościowe wykorzystywało techniki autobiograficzne i pamiętnikarskie. W pierwszej części badania posłużono się kwestionariuszem ankiety (364 osoby). Wykorzystano także wypowiedź autobiograficzną (287 relacji na temat sensu i godności życia oraz pracy nauczyciela). Drugą część badania przeprowadzono wśród nauczycieli w wieku 21-30 lat. Wykorzystano tu wyniki konkursu autobiograficznego, pamiętnikarskiego oraz wypowiedzi nauczycieli. Łącznie przeanalizowano 120 prac z całego kraju. W trzeciej części badania o charakterze ogólnopolskim wykorzystano dane ze 160 tekstów nauczycieli średniego pokolenia (w wieku 35-50 lat). Ich wypowiedzi były pracami konkursowymi na najlepszy pamiętnik. Wyniki badania (ze wszystkich trzech części) pokazały, że nastąpiła widoczna zmiana pokoleniowa w badanym środowisku nauczycielskim: przejście z myślenia o zawodzie w kategoriach społecznych na rzecz profesjonalizmu i kształcenia podmiotowości nauczycielskiej. Ponadto zaobserwowano budowanie modelu opartego na biurokratycznym podejściu do edukacji. Wnioski z badania są postulatami dotyczącymi kształcenia świadomości edukacyjnej wśród społeczeństwa polskiego, a także do ciągłego rozwoju zawodowego współczesnego polskiego nauczyciela. |
Author's Keywords: |
values, teacher, youth, teaching profession, ethos, mission, generations of teachers, socio-cultural change, reform of education, tradition, postmodernism |
Deskryptory TESE: |
nauczyciel, zawód nauczyciela, szkoła, reforma szkolnictwa, młodzież |
TESE descriptors: |
teacher, teaching profession, school, educational reform, youth |
Publikacje: |
- Dróżka, W. (2014). Między etosem a zawodem. Nauczyciel wobec zadań wychowawczych szkoły. Kwartalnik Pedagogiczny, 1-2, 131-154.
|