Abstrakt: |
Celem badania było określenie spontanicznej aktywności ruchowej dzieci i młodzieży. Pięcioletnie badania przeprowadzono w ramach Centralnego Problemu Badań Podstawowych 08.16. Elementem programu eksperymentalnego były badania ankietowe przeprowadzone w latach 1987–1989 w 1175 rodzinach z miast i wsi. Miejsce zamieszkania rodzin różniło się położeniem geograficznym i wielkością. Na pytania zawarte w ankiecie odpowiadali rodzice i ich dzieci. Jednym z celów ankiety była wzajemna ocena aktywności ruchowej wszystkich członków rodziny. Duże znaczenie w aktywności rodzin ma miejsce zamieszkania – bliskość rzeki, jeziora albo gór działa motywująco na uprawianie sportu wyczynowego albo rekreacyjnego. Dzieci najczęściej grają w gry zespołowe, a wśród rodziców najpopularniejsze są: jazda na rowerze, gry, biegi i pływanie. Mimo to zaobserwowano niski poziom aktywności ruchowej nie tylko wśród młodzieży, lecz także wśród ich rodziców; najmniej aktywne są przede wszystkim matki i córki. Większość badanych rodzin w ogóle nie uprawiała sportu; nawet jeśli ich członkowie wcześniej uprawiali sport wyczynowo, nie kontynuowali aktywności rekreacyjnej w późniejszych latach. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że: najbardziej spontaniczna aktywność ruchowa występuje wśród najmłodszych dzieci dzięki krótszemu czasowi nauki i brakowi zahamowań wewnętrznych, potrzeba ruchu wpływa na spontaniczną aktywność ruchową dzieci w średnim wieku szkolnym; chłopcy są aktywniejsi niż dziewczęta, które wcześniej tracą zainteresowanie sportem, młodzież w szkołach średnich jest skłonna do spontanicznej aktywności bardzo rzadko, zwłaszcza dziewczęta; wpływają na to: brak odpowiednich przyrządów, brudne sale, brak natrysków, nieciekawa forma lekcji wychowania fizycznego, lenistwo ruchowe, odmienne zainteresowania, obowiązki szkolne i rodzinne. |