Abstrakt: |
W badaniu postawiono następujące cele: odpowiedź na pytanie, czy u studentów niezrównoważonych emocjonalnie będą się kształtować lub pogłębiać specyficzne cechy osobowości neurotycznej; weryfikacja hipotezy mówiącej, że między studentami neurotycznymi a studentami zrównoważonymi emocjonalnie istnieją różnice w zakresie cech osobowości, mierzonych 16-czynnikowym Kwestionariuszem Osobowości R.B. Cattella. W badaniu zastosowano Inwentarz Osobowości H J. Eysencka, 16-czynnikowy Kwestionariusz Osobowości R.B. Cattella, kwestionariusz wywiadu, obserwację dorywczą oraz metody statystyczne. Badanie objęło studentów czterech lubelskich uczelni wyższych: UMCS, AR, AM i Politechniki. Grupę eksperymentalną stanowili celowo dobrani pacjenci Poradni Zdrowia Psychicznego ZOZ dla Szkół Wyższych ze zdiagnozowaną nerwicą, będący studentami drugiego i trzeciego roku oraz mieszkający w domach akademickich (N = 80, w tym 42 kobiety i 38 mężczyzn). Grupę kontrolną stanowili studenci z tych samych lat i kierunków studiów dobranych drogą losowania (N = 80, w tym 42 kobiety i 38 mężczyzn). W wyniku badań stwierdzono, że studenci z grupy eksperymentalnej byli niedojrzali emocjonalnie, cechują się słabą integracją i nieharmonijną strukturą osobowości. Wiązało się to z brakiem odporności w sytuacjach stresowych, skłonnością do załamań w obliczu niewielkich trudności życiowych, brakiem wytrwałości, nadmierną podejrzliwością i wrażliwością, zahamowaniami w stosunku do otoczenia, skłonnością do samoobwiniania się lub nawet autoagresji, nadmiernym autokrytycyzmem, silnymi stanami napięć nerwowych, nieumiejętnością odpoczynku i odprężenia się, ciągłym poczuciem zmęczenia i przygnębienia. Problemy te okazywały się często przeszkodami w osiąganiu celów życiowych, np. wysokich wyników w nauce, co przyczyniało się do braku wiary w swoje siły i dalszego pogłębiania się zaburzeń emocjonalnych (zamknięte koło przyczynowo-skutkowe). Pacjenci dystamiczni (nerwicowi) osiągali wysokie wyniki w czynniku B (inteligencji), co wiązało się z dużą energią intelektualną. Wysoki poziom niepokoju rzutował jednak negatywnie na te zdolności. Cechowali się również wysoko rozwiniętym poczuciem obowiązku i odpowiedzialności, czego dowodziły wyniki dla czynnika G (siła super-ego). Studenci z grupy kontrolnej kwalifikowali się jako „osobnicy o normie psychicznej” według skali Eysnecka, wykazywali jednak pewne odchylenia od normy według skali Cattella (konfiguracja czynników odzwierciedlających intro-ekstrowersję oraz czynnik A wskazujący na beztroskę i tendencję do współdziałania). 92,84% badanych z grupy eksperymentalnej i 83,66% z grupy kontrolnej stwierdziło, że studia przyczyniają się do zaburzeń na tle nerwicowym. Można zatem uznać, że są one jednym z czynników (obok czynników jednostkowych, rodzinnych i społecznych) wpływających na powstawanie nerwic. |