Abstrakt: |
Badania zrealizowano w ramach CPBP 11.8 na zlecenie II Kliniki Chorób Psychicznych w Gdańsku. Celem badań było ustalenie wpływu spożywania alkoholu przez rodziców na stan rozwoju ich dzieci od najwcześniejszego okresu życia. Badania przeprowadzono w grupie noworodków oraz dzieci w wieku szkolnym. Badanie dzieci nowonarodzonych objęło 90 noworodków (50 chłopców, 40 dziewczynki) matek uzależnionych od alkoholu, 25 noworodków (15 chłopców, 10 dziewczynek) ojców uzależnionych od alkoholu oraz 70 noworodków (38 chłopców, 32 dziewczynki) z rodzin bez problemu alkoholowego. Badania kliniczne przeprowadzono od momentu urodzenia do końca pierwszego miesiąca. Badania te obejmowały: czas trwania ciąży i porodu według Negellego, ocenę somatyczną według masy urodzeniowej ciała i badania lekarskiego, pomiary antropometryczne masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej po urodzeniu noworodków donoszonych, ocenę stanu zdrowia noworodka według skali Apgar, diagnozę wad rozwojowych i schorzeń okresu noworodkowego, czas pobytu dziecka na oddziale, sposób karmienia noworodka. Do ustalenia istotności statystycznej różnic między grupami zastosowano test chi-kwadrat, a do oceny siły związku badanych cech – wskaźnik Q-Yule’a. W przypadku cech antropometrycznych rozkłady normalne w grupie testowano testem t-Studenta lub Cohrana-Coxa, rozkłady inne niż normalne – testem sumy kolejności T. Badanie dzieci w wieku szkolnym objęło 394 dzieci z 304 rodzin z problemem alkoholowym. 274 dzieci wychowywały się w rodzinie, 120 – w rodzinie i placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub resocjalizacyjnych. Grupę kontrolną stanowiło 100 dzieci z 97 rodzin wrocławskich i 32 dzieci z 26 rodzin, które przebywały w placówkach z innego powodu niż alkoholizm rodziców. Za kryterium uzależnienia alkoholowego obrano fakt leczenia się w Ośrodku Leczenia Odwykowego lub w Poradniach Przeciwalkoholowych we Wrocławiu oraz w oparciu o dokumentację placówek, w których przebywały dzieci. Dzieci badano metodą kwestionariuszową w ambulatorium I Kliniki Pediatrycznej w Państwowym Pogotowiu Opiekuńczym i w Państwowych Domach Dziecka we Wrocławiu. Wyniki badań pozwoliły na wyciągnięcie następujących wniosków: 1) Istnieje ścisła statystyczna zależność między stanem zdrowia dziecka, występowaniem trudności szkolnych i nieprawidłowych zachowań a warunkami socjalno-bytowymi ich rodzin; 2) Problemy zdrowotne, jak częste infekcje układu oddechowego, choroby zakaźne, zniekształcenia pokrzywicze i wady postawy czy opóźnienie rozwoju psychosomatycznego w niemowlęctwie, występują istotnie statystycznie częściej wśród dzieci z rodzin z problemem alkoholowym (szczególnie w grupie sierot społecznych) niż w grupie kontrolnej; 3) Opóźnienie w rozwoju fizycznym i psychicznym występuje istotnie statystycznie częściej wśród dzieci rodziców uzależnionych od alkoholu (co czwarte dziecko w grupie badanych było opóźnione w rozwoju fizycznym poniżej 10 centyla normy, co 10 w grupie kontrolnej; liczba dzieci z ilorazem inteligencji wskazującym na ociężałość umysłową lub niedorozwój była grupie badanych sześciokrotnie wyższa, a liczba dzieci o wysokim poziomie inteligencji czterokrotnie niższa niż w grupie kontrolnej); 4) Dzieci rodziców z problemem alkoholowym (podobnie jak sieroty społeczne niepochodzące z rodzin z problemem alkoholowym) mają istotnie statystycznie częściej trudności w szkole z wielokrotnym powtarzaniem klas oraz wykazują objawy niedostosowania społecznego w porównaniu z dziećmi z przeciętnych rodzin. |