Przedmiotem badania były nauczycielskie atrybucje przyczyn niepowodzeń szkolnych wśród uczniów szkoły podstawowej. Przeanalizowano 100 prac badawczych nauczycieli – absolwentów studiów nauczycielskich oraz studentów nauczania początkowego w Studium Pedagogiki dla Pracujących Uniwersytetu Warszawskiego. Nauczyciele oceniali wybranych przez siebie pięciu uczniów z klas trzecich, których uczyli od klasy pierwszej. Nie brano pod uwagę uczniów drugorocznych i o obniżonym rozwoju umysłowym, potwierdzonym przez psychologa. Badaniem objęto ogółem 500 uczniów ze szkół na terenie Warszawy i województwa warszawskiego, siedleckiego, ostrołęckiego i ciechanowskiego. Badanie przeprowadzono tuż przed ukończeniem nauki na etapie nauczania początkowego. Diagnoza osiągnięć uczniów bazowała na ocenie pracy ucznia z samodzielnie przeczytanym tekstem (odpowiedź na pytania) oraz tekstem przeczytanym przez nauczyciela (ułożenie opowiadania twórczego, stworzenie pracy plastycznej), ocenie sprawdzianu z matematyki napisanego przez ucznia oraz na analizie zeszytów. Następnie nauczyciele sporządzali diagnozę opisową, diagnozę genetyczną oraz formułowali decyzję o postępowaniu terapeutyczno-wychowawczym. Wyniki badań ukazały, że wśród czynników społeczno-ekonomicznych nauczyciele dostrzegali najczęściej problemy związane z brakiem zainteresowania dzieckiem ze strony rodziców (26,2%) oraz niekorzystną atmosferą wychowawczą w domu (22,4%). Wśród czynników biopsychicznych wymieniali kłopoty z koncentracją (51,2%) i nadpobudliwość psychoruchową (27,2%). Wśród czynników dydaktycznych (występujących rzadko) – zbyt liczne klasy, brak technicznych środków nauczania, zbyt mało zajęć pozalekcyjnych, zbyt sztywny, utrudniający indywidualizację pracy system nauczania (po 4%). Na czynniki te zwróciło uwagę przede wszystkim ośmiu nauczycieli badających uczniów niebędących ich wychowankami. Ci sami nauczyciele proponowali środki zaradcze tkwiące w możliwościach nauczycieli. Pozostali nauczyciele nie dostrzegali powiązania między jakością pracy nauczyciela a wynikami nauczania i upatrywali rozwiązania problemu w zachęcaniu rodziców do bardziej efektywnej i systematycznej współpracy (19%) oraz w aktywizowaniu i motywowaniu uczniów do większego wysiłku (6%).