Badanie miało na celu odpowiedź na następujące pytania: w jakim stopniu należy przygotować uczniów do życia w demokratycznym społeczeństwie; w jakim stopniu nauczyciele-wychowawcy realizują swoje zadania na polu wychowania dla demokracji. Badaniem objęto 786 uczniów klas siódmych i ósmych oraz 57 nauczycieli i wychowawców szkół podstawowych w województwie piotrkowskim. W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego oraz technikę ankiety, wywiadu i analizy dokumentów. W badaniu skupiono się na sposobie realizacji w nowych warunkach politycznych i ekonomicznych takich przedmiotów jak język polski, wiedza o społeczeństwie i godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego. Wyniki ujawniły, że do najczęściej poruszanej tematyki podczas zajęć wychowawczych należało sprawowanie uczniów, ich postępy w nauce i stosunki interpersonalne w klasie. Badani uczniowie zwrócili również uwagę na monotonność i przewidywalność lekcji prowadzonych przez nauczycieli. Wskazali na konieczność organizowania większej liczby zajęć poza szkołą oraz uwzględnienia takiej tematyki, jak „co dzieli, a co łączy ludzi o różnych poglądach”, „etyka grup społecznych”, „normy etyczne i moralne dawniej i we współczesnym ustroju demokratycznym” itp. Większość badanych stwierdziła, że uczniowie bardzo rzadko wypowiadali na zajęciach odmienne zdanie od nauczyciela. 21% uczniów uważało też, że nie odważyłoby się dyskutować na tematy społeczne czy ekonomiczne w obecności wychowawcy. Do czynników wpływających zdaniem badanych uczniów na wychowanie dla społeczeństwa demokratycznego należało m.in. wyeliminowanie lęków szkolnych na korzyść partnerstwa między nauczycielami i uczniami, przekazanie przez nauczycieli uczniom elementów pracy szkolnej, poszanowanie przez nauczycieli różnych poglądów uczniów itp. 53% uczniów uznało zajęcia z wychowania dla demokracji za bardzo ważne, 26% za istotne dla wychowania, 12% ustosunkowało się obojętnie do tego przedmiotu, 9% wyraziło się o nich negatywnie. Większość uczniów wyraziło życzenia odnośnie treści i metod stosowanych na tych zajęciach: wybór tematyki zajęć powinien leżeć w gestii nauczycieli i uczniów, a nie być narzucany centralnie; więcej uwagi należałoby poświęcać sprawom demokratyzacji w państwie; uczniowie chcieliby poznać dążenia do demokracji i doświadczeń w tym zakresie w innych krajach itp. Z powyższą oceną znaczenia zajęć z wychowania dla demokracji zgodzili się badani nauczyciele. W założeniach, celach i strukturze zajęciowej dostrzegli szansę na nawiązanie bezpośredniego kontaktu z uczniami; swobodne wyrażanie przez uczniów swoich poglądów na dany temat; dostosowanie tematyki w większym stopniu niż w przypadku innych przedmiotów, do sytuacji regionalnej itp. Tak nauczyciele, jak i uczniowie zwrócili uwagę na pozorną pracę samorządu i innych organizacji uczniowskich. Zdaniem nauczycieli uczniowie oraz oni sami powinni mieć większą swobodę w doborze tematyki tych zajęć, w realizacji których przeszkadzają: nadmiar treści programowych, zbędna faktografia, przestarzała tematyka nacechowana ideologicznie, uniformizm haseł programowych, rygorystycznie wymuszana realizacja zadań programowych, ich własne braki w wiadomościach ekonomicznych, społecznych i pedagogicznych, brak opracowań pedagogicznych i kursów metodycznych przygotowujących do kształcenia młodzieży w nowej rzeczywistości społecznej.