BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Kultura religijna nauczycieli polskich. Studium socjologiczne nauczycieli regionu świętokrzyskiego
Instytucja:
Data: wrzesień 1992 – listopad 1992
Badacz: Maria Sroczyńska
Abstrakt:

Badanie ankietowe miało na celu odpowiedź na pytanie, jakie treści charakteryzują kulturę religijną nauczycieli na Kielecczyźnie, czyli ich postawy, wyznawane wartości, obyczajowość, wzory zachowania, praktyki i wiedza związane z religią oraz więź z Kościołem i orientacja na wybrane wartości i postawy wobec religii w szkole. W próbie o charakterze celowo-warstwowym znalazło się 527 nauczycieli różnych typów szkół podstawowych (w tym 85,6% kobiet), co stanowiło 4,8% zbiorowości generalnej. Większość badanych urodziła się w okresie powojennym i mieściła się w przedziale wiekowym 25-39 lat (61%), 59,4% miało wykształcenie wyższe, 70% pozostawało w związkach małżeńskich. Pod względem wyznaniowym grupa ta była jednorodna – tylko 2% identyfikowało się jako chrześcijanie bez wskazywania na konkretny Kościół. Wyniki badań ujawniły, że 89,4% badanych zadeklarowało się jako „wierzący”, ale ich stosunek do praktyk religijnych był zróżnicowany. Dominującym podejściem była selektywność, 6,4% prezentowało postawę pogranicza (oscylowanie wokół utrzymania lub porzucenia Kościoła), 2,9% określiło się jako ateiści. Wśród dogmatów akceptowanych przez badanych na pierwszym miejscu znalazł się dogmat maryjny (87,1%), następnie trynitarny (84,5%) i chrystologiczny (77,6%). 40,8% badanych nie akceptowało dogmatu o nieomylności papieża, 24,7% nie miało na ten temat zdania. Nisko uplasowała się także miłość nieprzyjaciół (27,7% nie akceptowało tego dogmatu, 20,1% nie miało zdania). W zakresie praktyk obowiązkowych 54,5% badanych zadeklarowało uczestnictwo w mszach w niedzielę i święta, 10,6% – w ciągu tygodnia (w miarę możliwości). 21,3% zadeklarowało uczestnictwo we mszy niedzielnej do dwóch razy w miesiącu, 22,7% – tylko w wielkie święta, śluby czy pogrzeby. Jedynie 1,5% badanych całkowicie zaniechało uczestnictwa w mszach. Większość badanych spowiadała się przynajmniej raz do roku w Wielkanoc (74,5%). W zakresie praktyk nadobowiązkowych większość respondentów zadeklarowała uczestnictwo w rekolekcjach (57,7%), na drugim zaś miejscu znalazło się uczestnictwo w spotkaniach z papieżem podczas jego wizyt w kraju (17,5%). Niemal wszyscy badani zadeklarowali uczestnictwo w praktykach, które przyczyniają się do ciągłości obyczajowej, jak wieczerza wigilijna, dzielenie się opłatkiem, śniadanie wielkanocne z poświęconych pokarmów, odwiedzanie grobów zmarłych, przyjmowanie wizyty duszpasterskiej, śpiewanie kolęd w domu. 61,9% badanych realizowało w swojej rodzinie podejście do wychowania religijnego, w którym naciskowi na podzielanie światopoglądu religijnego nie towarzyszyło stosowanie przymusu w sytuacjach zaniedbywania obowiązków religijnych (59,6% badanych zapamiętało takie praktyki we własnym domu rodzinnym). 26,4% dawało dzieciom całkowitą swobodę wyboru, 15,5% doświadczyło tego w domu rodzinnym. Podejście autokratyczne prezentowało 14,8%, przy czym tylko 4,4% doświadczyło takich praktyk w domu. Większość respondentów ustosunkowała się negatywnie do decyzji wprowadzenia religii do szkół państwowych (61%), przy czym 23% z nich akceptowałoby lekcje religii w klasach młodszych. 25,4% badanych było zdecydowanymi zwolennikami tej decyzji. Obie strony w swej argumentacji kładły przede wszystkim nacisk na aspekt praktyczno-organizacyjny, w dalszej kolejności dostrzegając aspekt aksjologiczny, społeczno-polityczny i polityczno-strukturalny. Kwestia nauczania etyki okazała się problemem marginalnym dla badanych – znaczna część nie wyraziła na ten temat zdania. 41% respondentów było przeciwnych wprowadzeniu etyki w klasach początkowych, 49,3% poparło jednak tę inicjatywę w przypadku starszych klas szkoły podstawowej, a 70,4% w przypadku szkół średnich.

Deskryptory TESE: religia, nauczyciel, postawa, szkoła podstawowa, zachowania społeczne
TESE descriptors: religion, teacher, attitude, primary school, social behaviour
Publikacje:
  • Sroczyńska, M. (1999). Kultura religijna nauczycieli. Studium socjologiczne. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"