Badanie zostało zrealizowane przez zespół badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w ramach współpracy z zespołem pedagogiki szkoły wyższej Uniwersytetu Humboldta w Berlinie. Stanowiło autonomiczną część międzynarodowych badań koordynowanych przez Uniwersytet w Klagenfurcie pod kierownictwem Karla Kellermanna. Celem badania była charakterystyka studentów rozpoczynających studia na UW i UMK w kontekście zmieniających się funkcji uniwersytetu, porównanie wyników z tymi uzyskanymi przez badaczy z Berlina i innych uczelni oraz ukazanie rezultatów na tle prawidłowości stwierdzonych przez koordynatorów badań. W badaniu wykorzystano ankietę przygotowaną przez specjalistów z Uniwersytetu Humboldta, którą przetłumaczono i dostosowano do polskich realiów. Z 55 pytań 52 umożliwiały porównanie z wynikami niemieckich badaczy. Badaniem objęto w sumie 1649 osób, w tym 1094 studentów UW (19 kierunków na 13 wydziałach) i 555 studentów UMK (10 kierunków na czterech wydziałach). Najliczniej reprezentowani byli studenci biologii (212), pedagogiki (184), polonistyki (142) oraz historii (116). Wśród badanych przeważały osoby w wieku 19 lat (58,8%) oraz kobiety (66,15%). Studenci najczęściej pozostawali w stanie wolnym, mieszkali w Warszawie lub Toruniu, ukończyli liceum ogólnokształcące, posiadali dobre oceny na świadectwie maturalnym, które uzyskali w 1992 roku, finansowali studia z pomocą rodziny oraz mieszkali z rodzicami lub w domu akademickim. Wyniki badania ujawniły, że najczęściej podawanymi powodami wyboru studiów były motywy poznawcze, związane z chęcią dalszego rozwoju, poznawania nauki, realizacji zainteresowań i rozwijaniem zdolności (UMK – 74%, UW – 62%). Mniejszą rolę odgrywały motywy zawodowe, środowiskowe i hedonistyczne. Ponad 30% badanych było przekonanych, że studia są niezbędne do planowanego zawodu, którego nie uważano jednak za dobrze płatny. Wybierając konkretną uczelnię, badani kierowali się przede wszystkim bliskością od miejsca zamieszkania, atrakcyjnością miasta, tradycją uniwersytetu i ciekawym środowiskiem studenckim. Wybór kierunku kształcenia wiązano najczęściej z własnymi zainteresowaniami (UMK – 79,6%, UW – 70,2%), około 10% badanych opowiedziało się za studiowaniem specjalności zapewniającej dobrze płatną pracę po zakończeniu studiów. Dobre zatrudnienie jako motyw podjęcia studiów wskazywano najczęściej na zarządzaniu, prawie, stosunkach międzynarodowych i filologii rosyjskiej na UW oraz na prawie i filologii rosyjskiej na UMK. 56,2% studentów, zapytanych o pewność ukończenia studiów, uznało, że różnie może być, a 31,4% – że jest to prawdopodobne. Zaledwie połowa badanych była przekonana, że nie przerwie studiów. Do możliwych przyczyn ich przerwania zdaniem studentów należały małżeństwo i obowiązki rodzinne oraz zmiana losu osobistego. 27,3% studentów UMK i aż 43,9% studentów UW wyraziło zainteresowanie studiami za granicą, najczęściej byli to studenci socjologii i filologii angielskiej (ponad połowa). 62,1% deklarowało regularne uczęszczanie na zajęcia w trakcie studiów na swojej uczelni. Największą regresję w tym względzie na UMK zanotowano w przypadku studentów bibliotekoznawstwa (83,3%), najmniejszą zaś w przypadku studentów socjologii (31,2%). Na UW regresja ta dotyczyła najbardziej studentów nauczania początkowego (70,5%), najmniej zaś historii (25%). Największy niepokój wzbudzała w badanych niepewność wobec realizacji zajęć i związanych z tym wymagań (ponad połowa studentów), pomyślne zakończenie studiów, potrzeba znalezienia dla siebie odpowiedniego miejsca w toku studiów oraz konieczność wypracowania własnego stylu pracy. Studenci rzadko deklarowali chęć współpracy z samorządem, najczęściej twierdząc, że zbyt mało jeszcze wiedzą lub że zrobią to po pewnym czasie. Z zadań uczelni badani najwyżej cenili przygotowanie wykwalifikowanych specjalistów oraz zapewnienie solidnego wykształcenia w określonych zawodach (po 84,2%), zachowanie i przekazywanie przez uczelnię wartości kultury (80%) oraz wspieranie przez uczelnie indywidualnego rozwoju studenta (73-78%). W obszarze oczekiwań badanych względem studiów ujawniło się duże zróżnicowanie. Najwyższy wskaźnik uzyskało rozwijanie samodzielności, następnie rozwijanie ruchliwości umysłowej, krytycyzmu oraz umiejętności dostosowania się do sytuacji. Studentom odpowiadała najbardziej praca wykonywana z zespołem ludzi, nie zaś z rzeczami, oraz zapewniająca możliwość kreacji i oryginalności. 86,6% studentów UMK było pewnych, że ich studia zapewnią oczekiwany zawód. Przeświadczenie takie wyraziło jedynie 29,6% studentów UW, którzy częściej odpowiadali, że jest to prawdopodobne (40,1%) lub że nie wiedzą, czy tak się stanie (20,3%). Jednocześnie studenci UMK rzadziej uznawali, że studia zapewnią im rozwój osobisty (47%), niż studenci UW (54%).