Abstrakt: |
Celem badania było ustalenie, jak kształtują się umiejętności łączenia przez dzieci wiedzy pozajęzykowej z językową. Szukano potwierdzenia dla hipotezy E. Rosch, że dzieci w wieku przedszkolnym potrafią korzystać z informacji lingwistycznych zawartych w nazwie przedmiotu. Badanie przeprowadzono wśród 40 dzieci podzielonych – według wieku – na dwie grupy: młodszą (od trzech do pięciu lat) i starszą (od pięciu do siedmiu lat). W teście znalazły się pytania o znaczenie nominatów, takich jak np. napiwek albo druciak. W dwóch etapach dzieci rozszyfrowywały nazwy o charakterze normatywnym i sztucznym. Zaobserwowano następujące zachowania dzieci w odpowiedziach na pytania o znaczenie słów: brak odpowiedzi – 48 dzieci z pierwszej grupy i 25 z drugiej; „nie wiem” – 76 z pierwszej grupy i 31 z drugiej; odpowiedź błędna – 20 z grupy pierwszej i 12 z drugiej; wskazanie cechy percepcyjnej (funkcji albo materii); wskazanie samej podstawy słowotwórczej; podanie znaczenia właściwego; podanie własnego znaczenia albo interpretacji semantycznej; powtórzenie nazwy tekstu (w przypadku nazw sztucznych); podanie nazw skojarzonych (fonetycznych, leksykalnych itp.) – w przypadku nazw sztucznych; podanie własnej nazwy (w przypadku nazw sztucznych). Stwierdzono na podstawie wyników badania i tym samym potwierdzono hipotezę E. Rosch, że przedszkolaki potrafią korzystać z informacji lingwistycznych zawartych w nazwie przedmiotu. Dla dzieci ważne są informacje semantyczne, wnoszone przez elementy struktury słowa. Dzieci zatem – dość naiwnie – łączą strukturę formalną ze strukturą znaczeniową wyrazów. |