Abstrakt: |
Celem badania było poznanie rozumienia przez dzieci sześcioletnie następujących zjawisk przyrodniczych: zamarzania i parowania wody oraz skraplania pary wodnej, powstawania i topnienia śniegu oraz lodu, powstawania chmur, wiatru, tęczy, echa, rozpuszczania się i krystalizacji oraz tworzenia się zawiesiny, przyciągania magnesu. Rozmowy z dziećmi przeprowadzono na podstawie specjalnie skonstruowanego kwestionariusza. Odpowiedzi oceniano w trzystopniowej skali: dwa punkty za prawidłową odpowiedź, punkt za niepełną odpowiedź, brak punktów za błędną odpowiedź albo brak odpowiedzi. W badaniu uczestniczyło 50 dzieci z trzech przedszkoli w Lublinie. 62% badanych to chłopcy, 38% – dziewczynki. 88% badanych poprawnie odpowiedziało na pytanie, co dzieje się z wodą pod wpływem niskich i wysokich temperatur. 88% znało zjawisko zamarzania. Tylko 34% dzieci znało skutek oddziaływania niskiej temperatury na parę wodną, jakim jest skraplanie. 48% badanych w ogóle nie znało odpowiedzi na to pytanie. Niewiele dzieci potrafi wskazać przyczynę powstawania śniegu i lodu. Większość jednak zdaje sobie sprawę, że różnica temperatury między śniegiem a otoczeniem wpływa na topnienie. Mniej niż połowa badanych znała odpowiedź na pytanie, z czego powstaje śnieg i lód. Jedynie 15% badanych widzi związek między parą wodną a powstawaniem chmur. 58% dzieci potrafi opisać chmury, z których pada deszcz, jedynie 5% – chmury, z których pada śnieg. 75% przedszkolaków zetknęło się ze zjawiskiem echa. Tylko 16% dzieci potrafiło dostrzec związek między powstaniem echa a odbiciem się głosu. Największą wiedzę na temat zjawisk przyrody mają dzieci wtedy, jeśli z danym zjawiskiem mogą stykać się w życiu codziennym, np. z topnieniem lodu i śniegu, rozpuszczaniem soli i cukru, opadami deszczu i śniegu. Wiedza na temat obiektów i zjawisk przyrody jest w przypadku większości dzieci jedynie potoczna, a jej źródłem są przypadkowe spostrzeżenia. Badanie pokazało, że udział dorosłych w rozumieniu zjawisk przyrodniczych przez dzieci jest najprawdopodobniej niewielki. |