Celem badania była próba określenia szans i barier w realizowaniu idei dialogu między nauczycielami i uczniami, określenia aktualnego stanu, zakresu, tematyki i niektórych uwarunkowań porozumiewania się młodzieży z nauczycielami. Badaniem ankietowym objęto 484 uczniów z 18 ostatnich klas zasadniczych szkół zawodowych, techników i liceów ogólnokształcących z różnych typów środowisk (wieś, średnie i duże miasto) województw: toruńskiego, bydgoskiego i ciechanowskiego. Dominowała młodzież z rodzin robotniczych (43,9%) i chłopskich (29,8%), mieszkająca na wsi (49,6%) oraz w miastach średnich pod względem liczby ludności (33,9%). Młodzież poproszono o wskazanie zagadnień, na temat których może szczerze i otwarcie rozmawiać z nauczycielami, oraz takich, o których nie chce z nimi rozmawiać, a także o podanie przyczyn zniechęcających do rozmów. W tych samych środowiskach i typach szkół przeprowadzono również 265 wywiadów z nauczycielami (56,2% kobiet, 43,8% mężczyzn). 53,4% miało duży staż pracy – powyżej 11 lat; 86,5% miało wyższe wykształcenie; 41,2% pochodziło z rodzin robotniczych, 25,6% z rodzin pracowników umysłowych. Nauczycieli pytano o najchętniej stosowane metody pracy wychowawczej. Wyniki pozwoliły stwierdzić, że młodzież eliminuje z dialogu z nauczycielami treści dotyczące życia osobistego (61,4%), rodzinnego (30%) i koleżeńskiego (5-9%), unika także wyrażania opinii na tematy dotyczące nauki i życia szkolnego (14,9%) oraz postępowania nauczycieli (20,5%). Ostatniego tematu znacznie częściej unikają uczniowie z bardzo dobrymi i dobrymi wynikami w nauce niż słabsi (odpowiednio 30,5% i 17,3%), rozmów o nauce i życiu szkolnym częściej unika młodzież z zasadniczych szkół zawodowych. Stosunkowo wysoki odsetek uczniów (12,8%) unikał wszelkich otwartych rozmów z nauczycielami. Stwierdzono, że młodzież ogranicza się do wyrażania odczuć związanych z formalnym funkcjonowaniem szkoły i rolą ucznia (około 2/3 badanych). U części badanych zaobserwowano niechęć do podejmowania spornych tematów bieżących i ucieczkę w bezpieczną tematykę zastępczą. Większą niechęć do rozmów (poza nauką i życiem rodzinnym) przejawiali: dziewczęta, uczniowie liceów ogólnokształcących, młodzież mieszkająca w mieście, a także uczniowie uzyskujący bardzo dobre i dobre wyniki w nauce. Najważniejszymi czynnikami blokującymi otwartą komunikację były silne negatywne odczucia powodowane obawą przed przykrymi konsekwencjami, zachowaniami nauczycieli, brak zaufania (15,7%), nietolerancja i niezrozumienie uczniów (17,3%), nadmierna krytyka, nieuczciwość, obojętność, zakłamanie i obłuda nauczycieli (5,4%), nadużywanie przez nich władzy (3,5%). Mniejszy odsetek uczniów zauważał trudności w nawiązywaniu kontaktów we własnych cechach i postawach, takich jak nieśmiałość (10,5%), lub stwierdzał, że nie chce podejmować rozmów ze względu na intymność i delikatność spraw prywatnych (11,8%).