Abstrakt: |
Przedmiotem badania było używanie substancji psychoaktywnych oraz agresja i przemoc wśród gimnazjalistów. Respondentów pytano o: palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków i leków w celu odurzenia, rozpowszechnienie przemocy szkolnej, ocenę rozpowszechnienia uzależnień wśród młodzieży. Nauczycieli z kolei poproszono o ocenę nasilenia problemu używania substancji uzależniających wśród gimnazjalistów oraz o ocenę nasilenia problemu przemocy i agresji wśród młodzieży. W badaniach ilościowych wzięli udział uczniowie (N = 282) oraz nauczyciele (N = 140), a w badaniach jakościowych przeanalizowano 319 pisemnych prac uczniów. Programem objęto cztery szkoły gimnazjalne – trzy z Warszawy i jedną z dzielnicy innego miasta. 19,9% uczniów ze wszystkich szkół przynajmniej raz w ciągu ostatnich 30 dni paliło papierosy. 33,1% badanych przyznało się, że w ciągu tego okresu pili przynajmniej raz alkohol. 13,3% potwierdziło, że w ciągu ostatnich 30 dni przynajmniej raz się upili. 11,4% uczniów w ciągu miesiąca przynajmniej raz paliło marihuanę. Inne narkotyki były znacznie mniej rozpowszechnione wśród gimnazjalistów – do ich zażywania przynajmniej jednokrotnego w ciągu miesiąca przyznało się 3,6% osób. 4,3% uczniów stosowało dopalacze, a 2,8% leki w celu odurzenia się. 14,8% gimnazjalistów przyznało, że przynajmniej raz w tygodniu w ciągu ostatnich 12 miesięcy doświadczyli przemocy w szkole albo w jej pobliżu. W tym samym czasie świadkami przemocy szkolnej było aż 35% respondentów. Do bycia sprawcą przemocy w tym okresie przyznało się 11,7% gimnazjalistów. 66,8% uczniów zdawało sobie sprawę, że wśród ich rówieśników rozpowszechnione jest palenie papierosów (problem ten dostrzegało jednak tylko 24,1% nauczycieli), picie alkoholu – 45,4% (nauczyciele: 11,5%), bójki między rówieśnikami – 43,5% (nauczyciele: 16,5%), wyzywanie i obrażanie się nawzajem przez uczniów – 62,9% (nauczyciele: 44,6%). Na podstawie wyników badania stwierdzono, że bardziej dotkliwym dla funkcjonowania szkoły jest problem przemocy i agresji rówieśniczej niż zażywanie substancji psychoaktywnych. Okazało się, że uczniowie na ogół odnoszą się obojętnie wobec rówieśników, którzy palą i piją. Negatywną postawę gimnazjaliści przejawiali wobec tych pijących i palących, którzy im przeszkadzali (np. w dostaniu się do toalety) albo zagrażali (np. dilerzy). Ponadto palenie i picie alkoholu traktowane jest przez młodzież jako norma rozwojowa. Rozbieżność między uczniami i nauczycielami w dostrzeganiu nasilenia problemu zażywania substancji psychoaktywnych prowadziła to tego, że gimnazjaliści traktowali nauczycieli jako obojętnych albo nieudolnych. |
Publikacje: |
- Pisarska, A., Borucka, A., Okulicz-Kozaryn, K., Ostaszewski, K. i Raduj, J. (2012). Używanie substancji psychoaktywnych oraz agresja i przemoc wśród uczniów szkół gimnazjalnych z perspektywy badań ilościowych i jakościowych. Alkoholizm i Narkomania, 4, 357-382.
|