Abstrakt: |
Badanie miało na celu wykrycie związków między spostrzeganiem różnych aspektów klimatu i kultury szkoły przez nauczycieli a wynikami nauczania i spostrzeganym nasileniem zachowań problemowych uczniów. Badaniem ankietowym objęto 140 nauczycieli czterech warszawskich gimnazjów. W badaniu zastosowano obserwację w szkołach, analizę dokumentów, wypracowanie uczniów na temat Jak mi się żyje w mojej szkole, wywiady z nauczycielami oraz ankietę skierowaną do uczniów i nauczycieli. W ankiecie uwzględniono następujące narzędzia: Klimat społeczny w mojej szkole. Ankieta dla nauczycieli (Woynarowska-Sołdan, 2006), Skale opisujące klimat szkoły (DeWit i in., 2002; Okulicz-Kozaryn i Borucka, 2010), Kwestionariusz Obciążeń Zawodowych Pedagoga (Pyżalski i Plichta, 2007), skalę Szkoła – Nauczyciel – Uczeń (Konarzewski, 1990; 1994). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić istotne różnice między kobietami (86% próby) a mężczyznami (14% próby) w zakresie spostrzeganego klimatu i kultury szkoły. W porównaniu z kobietami mężczyźni byli istotnie młodsi, mieli krótszy staż pracy, byli mniej obciążeni zawodowo, posiadali większe poczucie sensu własnej pracy i znacząco mniejsze poczucie przeciążenia pracą i stresem, posiadali większą satysfakcję z pracy w szkole oraz wyżej oceniali jakość relacji między nauczycielami. Płeć nie różnicowała badanych pod względem pozostałych aspektów klimatu i kultury szkoły, w tym pod względem postrzeganych zachowań problemowych uczniów. Z postrzeganiem nasilenia zachowań problemowych uczniów korelowało dodatnio poczucie obciążenia sytuacjami konfliktowymi, ukierunkowanie nauczania na wyniki oraz podzielanie oświatowej idei romantycznej. Ujemny związek łączył postrzeganie zachowań problemowych wśród uczniów z preferowaniem ukierunkowania nauczania na rozwój uczniów i zaangażowania ich w naukę oraz z postrzeganiem pozytywnych relacji między uczniami. Nauczyciele ze szkół osiągających wysokie wyniki w nauczaniu wyżej oceniali zaangażowanie uczniów w naukę i jakość relacji między uczniami oraz posiadali wyższy poziom satysfakcji z pracy w szkole i mniejsze poczucie obciążenia zawodowego niż pozostali badani. Byli to również najczęściej nauczyciele starsi i posiadający dłuższy staż pracy. Z wynikami osiąganymi przez szkołę związane były również ukierunkowanie nauczycieli na wyniki, akceptacja nauczycielskiej ideologii romantycznej oraz spostrzegane pozytywne relacje między uczniami. |
Publikacje: |
- Bobrowski, K., Pisarska, A., Ostaszewski, K. i Okulicz-Kozaryn, K. (2012). Znaczenie kultury i klimatu szkoły dla wyników nauczania oraz spostrzeganego przez nauczycieli nasilenia zachowań problemowych wśród uczniów. Edukacja, 4, 39-51.
|