Abstrakt: |
Autor artykułu analizuje na podstawie badań zagranicznych związek między klimatem szkoły a samopoczuciem i zachowaniami ryzykownymi uczniów. W badaniach poprzecznych, zrealizowanych z wykorzystaniem ankiety audytoryjnej na próbie 499 uczniów z klas szóstych i siódmych (Kuperminc, Leadbeater, Emmons, Blatt, 1997), stwierdzono, że klimat szkoły, przy kontrolowaniu zmiennych demograficznych i psychospołecznych, obniża ryzyko zachowań eksternalizacyjnych u uczniów obu płci (istotność statystyczną wykazano dla związku klimatu szkoły z symptomami internalizacyjnymi u chłopców). Do zmiennych demograficznych zaliczono grupę etniczną, status materialny, wykształcenie rodziców, a do zmiennych psychospołecznych – poczucie własnej wartości, średnią ocen w szkole, ekspozycję na stresujące wydarzenia. Badania poprzeczne za pomocą ankiety audytoryjnej przeprowadzono na próbie 10 444 uczniów ze 162 szkół średnich w Izraelu (Khoury-Kassabri, Benbenishty, Avi Astor, Zeira, 2004). Na podstawie wyników stwierdzono, że niekorzystny klimat szkoły zwiększa procent wariancji wyjaśnianej czterech form przemocy, które badano: ostre formy przemocy fizycznej, groźby werbalne i przy użyciu narzędzi, fizyczne dokuczanie i psychiczne dokuczanie. Kolejne badanie poprzeczne za pomocą ankiety audytoryjnej objęło 7290 uczniów w wieku 13–18 lat z Kanady (Willoughby i in., 2007). Badane zachowania ryzykowne: używanie substancji psychoaktywnych, ryzykowne zachowania seksualne, wykroczenia i przestępstwa, agresja pośrednia i bezpośrednia. Okazało się, że uczniowie z grup o niższym zaangażowaniu w zachowania ryzykowne wyżej oceniają klimat swojej szkoły niż ich rówieśnicy o większym zaangażowaniu w zachowania ryzykowne. Badaniem poprzecznym z wykorzystaniem ankiety audytoryjnej objęto 14 548 uczniów szkół średnich z wybranego hrabstwa na Zachodnim Wybrzeżu USA (średnia wieku: 14,6 roku) (Mayberry, Espelage, Koenig, 2009). U uczniów uczęszczających do szkół o pozytywnym klimacie stwierdzono mniejsze nasilenie spożycia alkoholu, używania marihuany, a także mniejsze nasilenie palenia papierosów. W badaniach poprzecznych przeprowadzonych na próbie 485 uczniów z dwóch szkół (gimnazjum i liceum) w Nowym Jorku (Hopson, Lee, 2011) stwierdzono związek między mniejszym nasileniem zachowań ucieczkowych (wagary) ze spostrzeganym pozytywnym klimatem szkoły. |