Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu scharakteryzowania metod oraz strategii uczenia się stosowanych przez uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjów. Pytania badawcze dotyczyły szczególnie jakości kultury uczenia się, sposobów uczenia się przekazywanych przez nauczycieli oraz wpływu pedagogów na zaangażowanie młodzieży w naukę. W badaniu posłużono się testem SMALSI K.Ch. Stroud i C.R. Reynolds, zgodnie z którym przyjęto 10 konstruktów dotyczących motywacji i wykorzystywanych przez uczniów strategii uczenia się (wśród nich: siedem konstruktów wyznaczających mocne strony ucznia, tj. strategie uczenia się, umiejętność robienia notatek, czytania, pisania/poszukiwania informacji, strategie pisania sprawdzianów, techniki organizacyjne, zarządzanie czasem; oraz trzy konstrukty wyznaczające słabe strony, tj. niska motywacja do nauki, niepokój związany z pisaniem sprawdzianów, problemy z koncentracją). Próbę badawczą stanowiła grupa 516 uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjum w Bydgoszczy (wytypowanie szkół nastąpiło za pośrednictwem Kuratorium Kujawsko-Pomorskiego). W wyniku badania dowiedziono, że wiek i płeć istotnie różnicowały motywację oraz stosowane przez badanych strategie uczynienia się. We wszystkich grupach uczniów wykazano większe zaangażowanie w proces edukacji dziewcząt niż chłopców. Analiza materiału pozwoliła także stwierdzić, że wraz z wiekiem nie zwiększają się zasób efektywnych strategii uczenia się oraz poczucie sprawstwa. Zauważono natomiast nasilanie się słabych stron u uczniów wraz ze wzrostem poziomu kształcenia (m.in. zniechęcenie, niższą motywację do nauki, lęk egzaminacyjny). Uczniowie wyraźniej w kolejnych latach nauki zastępowali motywację wewnętrzną koncentrowaniem się na uzyskiwanych stopniach. Jak zauważono, jest to uczenie się powierzchowne oraz zorientowane na przetwarzanie informacji. Stwierdzono coraz mniejsze zaangażowanie emocjonalne i poznawcze ucznia w proces edukacji. W związku z powyższym sformułowano postulat o ukierunkowaniu pracy nauczyciela nie tylko na wyniki, lecz także na modelowanie stosunku do uczenia się. |