Abstrakt: |
Badanie zostało zrealizowane w ramach programu resortowego RPBP III.31 i było częścią projektu badawczego Sytuacje psychologiczne uczniów i nauczycieli w szkolnym środowisku wychowawczym. Celem badania było ustalenie związku między: 1) reaktywnością młodzieży (wrażliwością i zapotrzebowaniem na stymulację) a ich siłą woli, tendencją do realizacji zamierzeń i subiektywną oceną dotyczącą efektywności własnego funkcjonowania; 2) tendencją do realizacji zamierzeń a subiektywną oceną własnej efektywności funkcjonowania. Badanie objęło 204 uczennic trzecich i czwartych klas liceów ogólnokształcących z małych miast i wsi. Badanie przeprowadzono w dwóch etapach, dane zebrano dwukrotnie w pewnych odstępach czasu. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz Temperamentu Strelaua do określeniA poziomu reaktywności, Skalę Siły Zamiarów własnej konstrukcji, zainspirowaną procedurą badawczą Kuhla. Analiza wyników ujawniła, że ogólnie badane wykazywały większą skłonność do realizacji zamierzeń związanych z czynnościami z grupy „zainteresowania i rozrywka” oraz „obowiązki” niż z „aktywnością społeczną” i „fizjologią-higieną”. Poziom reaktywności różnicował tendencję do realizacji zamierzeń dla pewnych form aktywności oraz jej strukturę dla wyróżnionych pięciu form aktywności. Im większa reaktywność (większa wrażliwość i mniejsze zapotrzebowanie na stymulację), tym większa skłonność do realizacji zamierzeń dla wszystkich czynności, a w szczególności dla czynności z grupy rozrywka i zainteresowania; im mniejsza reaktywność, tym większa skłonność do realizacji zamierzeń związanych z czynnościami z grupy „obowiązki”; przeciętna reaktywność zmniejszała z kolei skłonność do realizacji zamierzeń z grupy „aktywność społeczna”. Uczennice wykazywały najmniejsze poczucie realizacji zamierzeń dla czynności z grupy „nauka” i największe dla grupy „fizjologia-higiena”, częściej też deklarowały poczucie realizacji zamierzeń w przypadku obowiązków niż zainteresowań i rozrywki. Poziom reaktywności różnicował poczucie realizacji zamierzeń i jego strukturę dla wyróżnionych form aktywności – przeciętna reaktywność sprzyjała częstszemu dostrzeganiu braku realizacji zamierzeń dotyczących zainteresowań i rozrywki niż obowiązków i fizjologii-higieny; niska reaktywność korelowała z rzadszym zauważaniem braku realizacji zamierzeń związanych z fizjologią-higieną niż z innymi typami aktywności. Ponadto nisko reaktywne badane rzadziej deklarowały niskie poczucie realizacji zamierzeń w przypadku nauki niż pozostałe dwie grupy badanych, częściej zaś w przypadku kontaktów społecznych niż osoby wysoko reaktywne. Badanie wykazało również, że siła woli wiąże się ujemnie z oceną realizacji zamierzeń związanych z czynnościami z grupy „nauka”, natomiast dodatnio z czynnościami z grupy „zainteresowania i rozrywka” (w przypadku ostatniego związku jest on modyfikowany przez poziom reaktywności). |