Abstrakt: |
Badania przeprowadzono w ramach projektu Indeks Gotowości Rynkowej – nowy instrument monitorujący szanse na pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa podkarpackiego (IGR), Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Działanie 2.1. Innowacyjność projektu przejawia się w podejściu systemowym, obejmującym podstawowe czynniki determinujące szanse na zatrudnienie absolwentów szkół, a także w podejściu metodologicznym, łączącym badania świadomościowe z wielowymiarową analizą danych zastanych. W oparciu o badania socjologiczne (jakościowe i ilościowe) oraz analizy dokumentów źródłowych zbadano korelację między czynnikami determinującymi szanse na zatrudnienie absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych w województwie podkarpackim. Przeanalizowano cztery czynniki: ponadgimnazjalne szkoły zawodowe; uczniów ostatnich klas i absolwentów; instytucje rynku pracy; oferty pracy. Wyodrębniono zasadnicze cele badań: określenie potencjału szkół poprzez analizę jakości kształcenia w badanych szkołach i dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz przygotowanie uczniów do poruszania się po rynku pracy; zdiagnozowanie możliwości uczniów na podstawie analizy ich motywacji, oczekiwań związanych z przyszłą pracą, w tym oceny własnych możliwości i kwalifikacji oraz ogólnie rozumianego stosunku do otoczenia rynkowego. W badaniach wzięło udział 6636 uczniów z 347 szkół publicznych reprezentujących 89 zawodów (profili) oraz 367 uczniów ze szkół niepublicznych. Podstawowym narzędziem zastosowanym w badaniach był kwestionariusz ankiety audytoryjnej. Najczęstszym motywem wyboru przez uczniów i uczennice szkoły zawodowej była „chęć zdobycia zawodu” (odpowiednio 42,8% i 46,9%) oraz „zainteresowania” (42,1% i 37,2%). Argumenty na rzecz zawodowego kierunku kształcenia obejmują także kwestie pozamerytoryczne – w równym stopniu dla chłopców, jak i dla dziewcząt ważnym czynnikiem przy wyborze szkoły okazała się „łatwość dojazdu” (odpowiednio 35,0% i 35,9%) oraz konieczność wyboru – „coś trzeba było wybrać” (30,7% i 32,6%). Badania terenowe prowadzono za pomocą technik jakościowych: zogniskowane wywiady grupowe FGI, pogłębione wywiady indywidualne IDI, oraz ilościowych: wywiad telefoniczny, ankieta audytoryjna. |