Badanie miało na celu analizę zjawiska sięgania po alkohol i narkotyki przez polską młodzież. Badanie przeprowadzono w ramach Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach ESPAD, a za stronę finansową były odpowiedzialne dwie instytucje: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii i Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Polskie badanie jest częścią międzynarodowego projektu European School Survey Project on Alcohol and Drugs (ESPAD), który realizuje się w Europie co cztery lata od 1995 roku. W 2011 roku w projekcie uczestniczyło 39 krajów europejskich. Instytucją wspierającą projekt na poziomie europejskim jest Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction EMCDDA). Wyniki badania z 2011 porównano z wynikami badań ESPAD z lat: 1995, 1999, 2003, 2007. Próbę badawczą podzielono na dwie grupy: młodzież urodzoną w 1995 roku i młodzież urodzoną w 1993 roku. Trzecie klasy gimnazjum i drugie klasy liceum wylosowano na podstawie listy szkół Ministerstwa Edukacji Narodowej. W rezultacie przebadano 2623 uczniów klas trzecich gimnazjów i 2693 uczniów klas drugich szkół ponadgimnazjalnych. Ankieta audytoryjna zawierała pytania o palenie tytoniu, spożywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych (w tym dopalaczy), ich dostępność, stosunek rodziców do narkotyzowania i upijania się ich dzieci, udział w różnego rodzaju grach hazardowych oraz przyjmowanie leków uspokajających i nasennych. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że wśród młodzieży było bardziej rozpowszechnione spożywanie substancji legalnych niż nielegalnych. Większość młodzieży miała doświadczenia z paleniem papierosów, raz dziennie paliło 20% respondentów. Stwierdzono w tym zakresie tendencję wzrostową. Z kolei w przypadku picia alkoholu nastąpiła stabilizacja wskaźników, a rozpowszechnienie spożycia było porównywalne z populacją dorosłych. 87,3% uczniów gimnazjum i 95,2% uczniów szkół ponadgimnazjalnych miało doświadczenia z piciem alkoholu. W ciągu 30 dni poprzedzających badanie piło 57,6% młodszych i 80,4% starszych badanych. Najczęściej było to piwo, najrzadziej zaś – wino. W czasie ostatniego miesiąca przekroczyło próg nietrzeźwości 21,4% uczniów gimnazjum i 32,3 uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Ani razu w życiu nie upiło się odpowiednio 51,4% oraz 29,7% badanych. Tak palenie tytoniu, jak i picie alkoholu były bardziej powszechne wśród chłopców niż dziewcząt. Odwrotną tendencję stwierdzono w przypadku stosowania leków uspokajających lub nasennych bez wskazania lekarza, które dotyczyło częściej dziewcząt niż chłopców. Doświadczenia takie miało 15,5% młodszych i 16,8% starszych badanych. Większość badanych nigdy nie sięgnęła po substancje nielegalne, a jeśli uczniowie mieli takie doświadczenia, to najczęściej eksperymentowano z marihuaną i haszyszem. 24,3% młodszych i 37,3% starszych uczniów używało tych substancji przynajmniej raz w życiu, a 10,5% i 15% w ciągu roku poprzedzającego badanie. Na trzecim miejscu pod względem rozpowszechnienia znalazła się amfetamina – w swoim życiu miało z nią doświadczenia odpowiednio 4,6% i 8,3% badanych. Stosowanie substancji nielegalnych było bardziej rozpowszechnione wśród chłopców niż dziewcząt. O dopalaczach słyszało 15,3% młodszych i 21,6% starszych badanych. Kiedykolwiek używało ich odpowiednio 10,5% i 15,8% respondentów. Wartości większości tych wskaźników uległy obniżeniu, przy czym w stosunku do 2007 roku wzrosło rozpowszechnienie przetworów konopi. Wyżej oceniono dostępność substancji legalnych niż nielegalnych. Podobna zależność pojawiła się w przypadku proponowania uczniom substancji psychoaktywnych – częściej dotyczyło to tych legalnych niż nielegalnych. Większość młodzieży była dobrze zorientowana w zakresie szkodliwości stosowania substancji psychoaktywnych tak w zakresie zdrowia, jak i funkcjonowania w społeczeństwie. W ocenie badanych o wzroście ryzyka decydowała raczej częstość stosowania niż rodzaj substancji.