BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Raport roczny programu społecznego "Szkoła bez przemocy" 2008
Projekt badawczy:
  • Szkoła bez przemocy
pokaż badania
Kolejne lata cyklu: 2008 2009 2010
Typ badania: cykliczne
Instytucja:
Data: 2008
Badacz: Janusz Czapiński, Anna Giza-Poleszczuk
Abstrakt:

Badanie miało na celu pomoc szkołom w dokonaniu analizy źródeł problemów oraz skali zjawiska przemocy. Wywiadami ankietowymi objęto uczniów i nauczycieli z 292 szkół, w tym 117 biorących udział w pierwszej edycji badania z 2006 roku. W każdej ze szkół badaniem objęto uczniów ze wszystkich poziomów, przy czym w szkołach podstawowych uwzględniono tylko klasy V-VI. Próby nie można uznać za w pełni reprezentatywną, bowiem objęła te szkoły, które zgłosiły chęć udziału w programie. Próba uczniów wyniosła 21 757 osób, nauczycieli zaś – 4093 osoby. Autorami kwestionariusza byli Anna Giza-Poleszczuk i Janusz Czapiński. Jedna czwarta uczniów należała do jakiegoś klubu sportowego, przynależność ta jednak spadała po zakończeniu gimnazjum, szczególnie wśród dziewcząt. 93% badanych korzystało z internetu, najczęściej w domu (81%), następnie w szkole (59%). Przeciętnie młodzież spędzała w internecie niecałe trzy godziny dziennie, przy czym chłopcy spędzali w sieci więcej czasu niż dziewczęta. Zmieniła się struktura wieku inicjacji seksualnej – przybyło uczniów w grupach najmłodszych (14-15 lat), ubyło zaś w najstarszych (18-19 lat). Największy przyrost inicjacji seksualnej następował po przejściu z gimnazjum do szkoły ponadgimnazjalnej. W każdym przedziale wiekowym było więcej chłopców niż dziewcząt, jednak wraz z wiekiem różnica ta zmniejszała się. Satysfakcja z życia seksualnego rosła z wiekiem w grupie dziewcząt, spadała zaś u chłopców powyżej 16. roku życia. Odsetek palaczy w poszczególnych grupach wiekowych utrzymywał się na poziomie z 2007 roku. Wzrosła jednak liczba papierosów wypalanych w ciągu tygodnia, głównie wśród młodszych roczników (gimnazjalistów). W porównaniu z wynikami z 2007 roku nieznacznie wzrósł odsetek młodzieży przyznającej się do picia alkoholu w ciągu roku oraz miesiąca poprzedzającego badanie. Chłopcy częściej sięgali po alkohol niż dziewczęta we wszystkich grupach wiekowych. Wzrosło deklarowane zażywanie narkotyków w porównaniu z wynikami z 2007 roku, przy czym wyjątek stanowiła grupa najstarsza (18-19 lat). Chłopcy częściej zażywali narkotyki niż dziewczęta, a różnica ta zwiększała się z wiekiem badanych. Wzrosły oceny ze sprawowania respondentów, nie zmienił się natomiast odsetek wagarowiczów z wyjątkiem liceów profilowanych, w których nastąpił wzrost (najwyższy odsetek wśród wszystkich typów szkół), oraz techników i ZSZ, w których nastąpił spadek. Jedna trzecia uczniów nie miała żadnych konfliktów z kolegami, 40% miało je incydentalnie, a 8% wiele razy. 2/3 uczniów zadeklarowały brak konfliktów z nauczycielami, a 4% częste konflikty w roku przeprowadzenia badania. Chłopcy częściej wchodzili w konflikt z nauczycielem niż dziewczęta. Najwięcej uczniów skarżyło się na przemoc psychiczną (częściej uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów), najmniej – na groźną przemoc fizyczną i następnie przemoc fizyczną (częściej uczniowie gimnazjów i liceów). Z wiekiem uczniów spadał odsetek ofiar przemocy rówieśniczej i rósł odsetek ofiar przemocy ze strony nauczycieli. Najmniej objawów przemocy zanotowano w liceach ogólnokształcących. W gimnazjum gwałtownie wzrastał odsetek ofiar przemocy ze strony nauczycieli, przy czym na niezmienionym poziomie utrzymywał się poziom przemocy rówieśniczej. Zmiany w stosunku do badania z 2007 roku okazały się niewielkie. Nauczyciele za stosunkowo częste przejawy przemocy uznali oprócz przemocy psychicznej także bicie kolegów i niszczenie ich rzeczy. Ze strony uczniów pedagodzy doświadczali najczęściej przemocy w formie ignorowania poleceń uniemożliwiającego prowadzenie lekcji, następnie prowokowania wybuchu gniewu. Rzadziej doświadczano obrażania i zmuszania nauczycieli do spełnienia żądań uczniów. Sporadyczne przypadki dotyczyły zastraszania lub szykanowania, do rzadkich wyjątków należały najostrzejsze formy przemocy. Najbardziej odczuwali przemoc nauczyciele w technikach, gimnazjach i liceach profilowanych, najmniej zaś w szkołach podstawowych i liceach ogólnokształcących. Skala przemocy doświadczanej przez nauczycieli zależała od ich płci, wieku i stażu pracy – najbardziej narażeni na przemoc ze strony uczniów byli mężczyźni o krótkim stażu pracy. Wśród uczniów sprawcami różnych form przemocy byli najczęściej starsi chłopcy z gimnazjum. Przyznawano się najczęściej do przemocy psychicznej w postaci obrażania. Ujawniono dużą zgodność opinii uczniów i nauczycieli na temat zjawiska przemocy w szkole.

Deskryptory TESE: przemoc, przemoc szkolna, zachowania społeczne, relacje interpersonalne, relacja nauczyciel – uczeń
TESE descriptors: violence, bullying, social behaviour, interpersonal relations, teacher-student relation
Publikacje:
  • Czapiński, J. (2008). Raport roczny programu społecznego "Szkoła bez przemocy" 2008. Pobrane z www.szkolabezprzemocy.pl/pliki/218-raport-roczny-programu-spo-ecznego-szko-a-bez-przemocy.pdf
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"