Abstrakt: |
Celem badania było określenie roli i miejsca muzyki w programach nauczania szkoły podstawowej i średniej jako przedmiotu i w ramach zajęć pozalekcyjnych. Terenem badania były 42 szkoły podstawowe i średnie ogólnokształcące województw: bydgoskiego, katowickiego, krakowskiego, lubelskiego, warszawskiego, zielonogórskiego, ze zróżnicowanych środowisk. Przyjęto dobór celowy próby reprezentatywnej. Badaniem objęto uczniów oraz dyrektorów szkół. Łącznie otrzymano 502 ankiety uczniów klas ósmych szkół podstawowych i 516 ankiet uczniów klas pierwszych szkół licealnych ogólnokształcących (z liceów, gdzie muzyka była przedmiotem nauczania). Zastosowano ankietę zawierająca pytania dotyczące zainteresowań i upodobań młodzieży, ankietę-kwestionariusz skierowano do dyrektorów szkół podstawowych i licealnych ze szczegółowymi pytaniami dotyczącymi wykształcenia, zatrudnienia nauczycieli muzyki, wyposażenia szkoły w pomoce dydaktyczne, realizowanych form zajęć pozalekcyjnych. Stwierdzono, że odsetek ocen pozytywnych w odniesieniu do lekcji muzyki był wśród uczniów bardzo wysoki – 71,35% w LO i 84,28% w SP. Odsetek uczniów zainteresowanych uczestnictwem w różnych typach zespołów był przeciętny – 42,39% w LO i 43,14% w SP. Odsetek uczniów uczęszczających na różne imprezy muzyczne był bardzo wysoki – 81,05% w LO i 77,71% w SP, udział w koncertach symfonicznych i spektaklach operowych – 23,41% i 10,64%. Odsetek uczniów słuchających muzyki nadawanej przez media był bardzo wysoki – 93,5% w LO i 92,67% w SP; preferowano muzykę młodzieżową – 76,79% i 79,2%, najmniej klasyczną – 15,19% i 10,8%. Własne nagrania posiadało 95,43% uczniów LO i 89,3% SP, nagrania z muzyką poważną – 28,16% i 15,41%, na wsi 9,4%. Wielu uczniów znało nazwiska kompozytorów wymienionych w programie nauczania, najwięcej wskazało Beethovena – 30,8%. Wyniki nauczania muzyki – w LO 44,12% założonego minimum, w SP 35,85%. Najwyższy poziom wiedzy z historii muzyki, znajomości instrumentów muzycznych, notacji muzycznej i muzyki polskiej wykazali uczniowie z województwa lubelskiego – 46,5-63%. Chęć pogłębienia wiedzy o muzyce wyraziło 19,81% uczniów LO i 9,62% SP, opanowania umiejętności gry na instrumentach – 42,26% i 49,8%. Uczniowie 15 szkół wyrażali chęć aktywnego uczestnictwa w kulturze muzycznej. Największy odsetek uczniów identyfikował się z zawodem wykonawcy – 21,96% w LO i 16,56% SP. Stwierdzono, że założenia programowe przedmiotu muzyka nie budziły zastrzeżeń, nie budziła ich również kadra nauczająca posiadająca wykształcenie kierunkowe. |