Abstrakt: |
Celem badania było poznanie opinii młodzieży na temat różnych aspektów funkcjonowania szkoły. Badanie zrealizowano na ogólnopolskiej losowej próbie 65 szkół średnich (po jednej, ostatniej klasie z każdej szkoły), w tym w liceach ogólnokształcących, technikach i zasadniczych szkołach zawodowych. W doborze próby uwzględniono wielkość miejscowości, w której znajdowała się szkoła. Badaniem objęto łącznie 1360 uczniów, z którymi zrealizowano wywiady audytoryjne z zastosowaniem kwestionariusza ankiety. Uzyskane dane porównano z danymi z wcześniejszych edycji badania młodzieży. Wyniki pozwoliły stwierdzić, że młodzież lepiej oceniała edukacyjną atrakcyjność szkoły (67%) niż stopień, w jakim przygotowuje ona do wejścia na rynek pracy (48%). Uczniowie liceów ogólnokształcących lepiej oceniali szkołę ze względu na stopień, w jakim przygotowuje ona do podjęcia studiów, uczniowie techników i ZSZ zaś – ze względu na przygotowanie do podjęcia pracy. Większość uczniów pozytywnie oceniała szacunek nauczycieli dla uczniów oraz mądrość i wiedzę (około 80%). Na występowanie zachowań patologicznych, takich jak gnębienie uczniów przez nauczyciela, wskazywało 13-17% badanych. Słabszymi stronami nauczycieli były niewystarczająca umiejętność przekazywania wiedzy, skłonność do faworyzowania niektórych uczniów i stawiania niesprawiedliwych ocen – na te problemy wskazywało około 30-37% uczniów. Opinie uczniów były zróżnicowane ze względu na typ szkoły, szczególnie w zakresie oceny nauczyciela matematyki oraz głównego przedmiotu zawodowego. Lepszy i bardziej uniwersalny okazał się wizerunek nauczyciela języka polskiego. Od 2003 roku notowano wzrost uczestnictwa uczniów w wyborach do samorządu szkolnego, jednak w 2013 roku znów nastąpił w tym względzie spadek i wśród badanych dominowali bierni uczniowie (61%). Coraz rzadsze stały się natomiast doniesienia uczniów o pięciu formach przemocy w szkole: fizycznym znęcaniu się starszych nad młodszymi, wymuszaniu pieniędzy, kradzieży, odbieraniu siłą rzeczy i zastraszaniu nauczycieli przez uczniów. W 2013 roku po raz pierwszy spytano o cyberprzemoc – 29% uczniów uznało, że takie przypadki się zdarzają, ale rzadko. Ogólnie rzecz biorąc, zmniejszyła się częstotliwość okazjonalnych form przemocy, na niezmienionym poziomie utrzymała się natomiast przemoc występująca bardzo często i dosyć często. Pod prawie każdym względem bardziej niekorzystna sytuacja w zakresie występowania przemocy dotyczyła zasadniczych szkół zawodowych niż liceów i techników, jednak dystans ten uległ zmniejszeniu. Znacznej poprawie uległa sytuacja w technikach, które zbliżyły się do liceów pod względem przemocy szkolnej. Większość badanych określała się jako uczniowie trójkowi (44%), następnie czwórkowi (38%). Lepiej oceniali siebie uczniowie szkół niepublicznych oraz dziewczęta niż uczniowie szkół publicznych i chłopcy. Szkoła często kojarzyła się ze stresem aż 41% badanych, natomiast tylko 22% często kojarzyło szkołę z poczuciem satysfakcji. Bardziej doceniani czuli się uczniowie szkół niepublicznych, stres szkolny odczuwali zaś najczęściej uczniowie publicznych liceów i techników. |