Abstrakt: |
Celem badania było określenie stopnia zainteresowania polityką oraz poznanie poglądów politycznych młodzieży szkolnej. Badanie zrealizowano na ogólnopolskiej losowej próbie 65 szkół średnich (po jednej, ostatniej klasie z każdej szkoły), w tym w liceach ogólnokształcących, technikach i zasadniczych szkołach zawodowych. W doborze próby uwzględniono wielkość miejscowości, w której znajdowała się szkoła. Badaniem objęto łącznie 1360 uczniów, z którymi zrealizowano wywiady audytoryjne z zastosowaniem kwestionariusza ankiety. Uzyskane dane porównano z danymi z wcześniejszych edycji badania młodzieży. Wyniki pozwoliły stwierdzić, że poziom zainteresowania polityką wśród młodzieży był najniższy z dotąd notowanych – niemal tyle samo uczniów określiło swoje zainteresowanie polityką jako średnie (32%), ile osób stwierdziło, że nie interesuje się polityką w ogóle (31%). 24% przyznało się do tak małego zainteresowania polityką, że ich uwadze umykają nawet ważne wydarzenia. Tylko 11% uczniów określiło się jako osoby uważnie przyglądające się wydarzeniom politycznym, z czego 3% stanowiły osoby zainteresowane tymi wydarzeniami. Nieco częściej zainteresowanie polityką deklarowali chłopcy i uczniowie liceów ogólnokształcących niż dziewczęta i uczniowie pozostałych typów szkół. 72% badanych nie potrafiło sprecyzować swoich poglądów politycznych. Odsetek osób niezdecydowanych politycznie wzrastał systematycznie od 1996 roku z krótką przerwą na 2010 rok, kiedy to poziom niezdecydowania młodzieży nieznacznie się obniżył. Wśród osób deklarujących jakieś poglądy polityczne najliczniejsi okazali się uczniowie, którzy identyfikowali się z prawicą (14%); stanowili oni ponad połowę tej grupy (52%). Poglądy centrowe zadeklarowało 8% uczniów, lewicowe zaś – 6%. Określone poglądy polityczne korelowały przede wszystkim z poziomem zainteresowania polityką – im zainteresowanie to było większe, tym częściej deklarowano sprecyzowane poglądy polityczne. Podobnie jak w przypadku zainteresowania polityką, sprecyzowane poglądy częściej deklarowali chłopcy i uczniowie liceów ogólnokształcących. Ponadto chłopcy częściej od dziewcząt deklarowali poglądy prawicowe. W 2013 roku aż 60% chłopców o określonych poglądach politycznych deklarowało poglądy prawicowe. Dziewczęta deklarowały poglądy prawicowe równie często co lewicowe. Uczniowie określający się jako prawicowi częściej od pozostałych potrafili wskazać partię polityczną, która najbardziej im się podobała (48%). Pozostałe grupy uczniów uznawały zaś najczęściej, że nie ma takiej partii (łącznie 58% ogółu badanych). Najczęściej wskazywaną partią okazało się Prawo i Sprawiedliwość (8%), na kolejnym miejscu znalazła się Platforma Obywatelska (4%). Analiza dynamiki popularności dwóch największych partii politycznych ujawniła, że od 2008 roku, gdy PO cieszyło się największą popularnością, następował systematyczny spadek wskazań na tę partię. Objęcie prowadzenia przez PiS wynikało zatem nie ze wzrostu popularności tej partii wśród młodzieży, lecz ze spadku poparcia dla PO. Przekonanie o wyjątkowości narodu polskiego wyraziło 32% badanych i byli to częściej chłopcy, brak większych różnic w wartościowych cechach między przedstawicielami różnych narodów wskazało 33% uczniów i były to częściej dziewczęta. Najsilniejszym predykatorem opinii w tym względzie okazały się deklarowane poglądy polityczne – poglądy prawicowe sprzyjały przekonaniu o wyjątkowości Polski, poglądy lewicowe zaś poglądowi o braku różnic w tym względzie. Większość uczniów, myśląc o Polsce i Polakach, odczuwała dumę, ale niekiedy też wstyd (38%) lub czasami dumę, czasami wstyd (36%). Wyłącznie dumę odczuwało 7% badanych i byli to częściej chłopcy. Dziewczęta częściej wskazywały na odpowiedź: czasami dumę, a czasami wstyd. Odpowiedzi na pytania dotyczące postaw badanych wobec „innych” i „obcych” ujawniły, że chłopcy częściej od dziewcząt prezentowali niechęć wobec inności i obcości. Zdecydowana większość uczniów popierała członkostwo Polski w Unii Europejskiej (63%). |