Abstrakt: |
Badanie zrealizowano w ramach CPBP 08.18. Jego celem była analiza czynników warunkujących zainteresowania młodzieży niedowidzącej w wieku szkoły średniej. Sformułowano trzy hipotezy badawcze: 1) Zainteresowania słabowidzących i widzących różnią się istotnie. 2) Obraz samego siebie jest istotnie różny u słabowidzących i widzących. 3) Możliwa jest zmiana oceny samego siebie w wyniku usprawniania widzenia. Zainteresowania ulegają również istotnej zmianie pod wpływem usprawniania widzenia. W badaniu wykorzystano metodę eksperymentalną oraz inwentarz zainteresowań A. Uziembło, skalę samooceny P. Searsa i J. Kostrzewskiego, procedurę diagnostyczno-oceniającą (DAP) i program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N.C. Barragi i J.E. Morris, badania okulistyczne i analizę kart z badań okulistycznych, analizę dokumentów szkolnych. Z przyczyn obiektywnych nie objęto badaniem całej populacji uczniów z klas VI-VIII ośrodków dla niewidomych i słabowidzących w Polsce, lecz 60 dzieci słabowidzących z klas VI-VIII z Ośrodka dla Niedowidzących w Warszawie. Grupę kontrolną stanowiło 90 uczniów widzących z klas VI-VIII losowo wybranych szkół warszawskich. W wyniku odrzucenia źle wypełnionych kwestionariuszy uzyskano ostatecznie 56 arkuszy od dzieci słabowidzących i 54 arkusze od dzieci widzących. Wyniki badań potwierdziły pierwszą hipotezę – zainteresowania słabowidzących i widzących badanych różniły się istotnie. Widzący bardziej niż słabowidzący interesowali się literaturą i geografią, natomiast słabowidzący wyróżniali się większym zainteresowaniem techniką. Obie grupy tak samo interesowały się sportem. Druga hipoteza badawcza została częściowo potwierdzona – obraz samego siebie widzących i słabowidzących różnił się w sposób istotny w zakresie oceny stanu zdrowia, oceny możliwości intelektualnych, oceny wyglądu fizycznego i stosunku do siebie. We wszystkich tych przypadkach słabowidzący oceniali siebie niżej niż ich widzący rówieśnicy. Istniała u nich również znaczna rozbieżność między ja realnym i ja idealnym w sferach korespondujących z cechami fizycznymi. Trzecia hipoteza nie znalazła jednoznacznego potwierdzenia – w wyniku prowadzonych w grupie eksperymentalnej ćwiczeń usprawniających wzrok możliwości funkcjonowania wzrokowego badanych znacznie się poprawiły. Korelacja między zainteresowaniami a samooceną była przeciętnie istotna w przypadku grupy widzących, słaba natomiast w grupie niedowidzących. |