Abstrakt: |
Przedmiotem badania była tożsamość osób z ograniczeniami sprawności. Wybrane pytania badawcze: czy jej [tj. tożsamości] formowanie przebiega w tej grupie inaczej niż wśród osób sprawnych, a jeśli tak, to z czym należy wiązać różnice? Czy w tym procesie ważny jest wiek osób badanych, czy może stan ich zdrowia? Czy akceptacja własnej niepełnosprawności ułatwia budowanie tożsamości? Czy formowanie się tożsamości wiąże się z poczuciem bycia dorosłym? W badaniu wzięło udział 434 niepełnosprawnych i 374 sprawnych. Wśród niepełnosprawnych respondentów znalazły się 53 osoby bez orzeczenia o niepełnosprawności, 160 z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, 188 o umiarkowanym, a 39 – o lekkim stopniu niepełnosprawności. W przypadku 195 niepełnosprawnych orzeczono o zaburzeniach narządów ruchu, 62 – narządu wzroku, 33 – narządu mowy/słuchu, 33 – o zaburzeniach psychicznych, a 43 – o chorobach narządów wewnętrznych. Zastosowane narzędzia: Skala Wymiarów Rozwoju Tożsamości, Skala Poczucia Dorosłości, Kwestionariusz Badań Sondażowych. U osób z ograniczeniami sprawności stwierdzono, że natężenie eksploracji wszerz nie wiązało się istotnie z żadnym z zadań rozwojowych; u osób sprawnych wyższa eksploracja wszerz występowała, gdy badani mieszkali z rodzicami w okresie wyłaniającej się dorosłości oraz jeśli nie mieli pracy w okresie wyłaniającej się i wczesnej dorosłości. Wyższe natężenie eksploracji ruminacyjnej występowało u sprawnych i niepełnosprawnych w wieku 24-26 lat, którzy pozostawali na bezrobociu. W przypadku niepełnosprawnych w wieku 24-26 lat eksploracja ruminacyjna wzrastała w sytuacji zakończenia edukacji. U osób sprawnych w okresie wczesnej dorosłości stwierdzono większe natężenie eksploracji ruminacyjnej w sytuacji ciągłego mieszkania z rodzicami. |