Abstrakt: |
Cele badawcze były następujące: opis aktywności społecznej osób z różnymi ograniczeniami sprawności w bezpośrednim kontakcie z innymi ludźmi, na przykład w społecznościach lokalnych, jak również w kręgu rodziny i przyjaciół; opis aktywności społecznej tych osób wspomaganej nowoczesnymi technologiami (Internet; TIK; ICT), na przykład w społecznościach o charakterze wirtualnym; lepsze zrozumienie roli otoczenia społecznego w przezwyciężeniu wykluczenia; dotarcie do takich form tworzenia społeczności terytorialnych i wirtualnych oraz uczestnictwa w nich, które służą włączaniu społecznemu osób niepełnosprawnych. Zrealizowano 80 wywiadów indywidualnych, w tym 60 z osobami niepełnosprawnymi i 20 ze sprawnymi. Zastosowane narzędzia badawcze to: indywidualny wywiad narracyjny (pytania dotyczące ogólnego funkcjonowania badanej osoby w miejscowości zamieszkania; relacji z sąsiadami, innymi mieszkańcami, uczestnictwa w miejscowych imprezach, aktywności w sytuacjach problemowych, działalności w organizacjach, lokalnych mediów; kontaktów interpersonalnych; roli internetu); indywidualny wywiad ekspercki; Kwestionariusz Badań Sondażowych. Badanie właściwe było poprzedzone badaniem pilotażowym (kwiecień 2009'). W całej badanej próbie 56,6% stanowiły kobiety. Trzy osoby miały podstawowe wykształcenie (tylko niepełnosprawni ON), dwie – gimnazjalne (tylko sprawne OS), zasadnicze zawodowe – 11 (osiem ON), licealne – 16 (13 ON), technikum ukończyło dziewięciu badanych (ośmiu ON), szkołę policealną – sześciu (w tym czterech ON), studia licencjackie – ośmiu (w tym pięciu ON), studia magisterskie – 20 (w tym 14 ON). U osób niepełnosprawnych stwierdzono większą różnorodność stylów aktywności społecznej (od samotności, przez utrzymywanie kontaktów z rodziną albo znajomymi, aktywność nieformalną, aktywność w społecznościach o charakterze homogenicznym, po dużą aktywność w różnorodnych środowiskach). Niepełnosprawni dążą na ogół do relacji z osobami w podobnej sytuacji zdrowotnej i życiowej. Niektóre osoby niepełnosprawne odczuwały osamotnienie i wykluczenie społeczne (brak podobnych uczuć u osób pełnosprawnych). Z internetu nie korzystało w ogóle 27% ON i 10% OS; w społecznościach wirtualnych aktywnie uczestniczyło 27% ON i 15% OS. Na ogół ON i OS podobnie korzystały z zasobów internetowych. |