Abstrakt: |
Celem badania była odpowiedź na pytanie: jak wygląda zróżnicowanie stosunku nauczycieli do własnej pracy zawodowej, mierzone zarówno czasem poświęcanym na pracę, jak również opiniami nauczycieli o swoim zawodzie. Analizie poddano materiał zgromadzony w trakcie badania: Czas pracy i warunki pracy w relacjach nauczycieli – za pośrednictwem ankiety internetowej (metoda CAWI). Próbę stanowili nauczyciele tablicowi zatrudnieni w szkołach dla młodzieży (respondentów wylosowano w sposób dwustopniowy, warstwowo-systematyczny). Łącznie próba liczyła 4762 nauczycieli z 921 szkół. Na podstawie zgromadzonego materiału podzielono badaną populację na pięć skupień i na ich podstawie wyróżniono następującą typologię polskich nauczycieli: 1) wymagający wsparcia – grupa młodych pedagogów, którzy niewiele czasu poświęcali na pracę zawodową; poza prowadzeniem zajęć osoby z tej grupy bardziej angażowały się w rozwój zawodowy niż w zajęcia administracyjne, rzadziej uczestniczyły w spotkaniach zespołów przedmiotowych oraz mniej czasu poświęcały na indywidualne spotkania z rodzicami uczniów; 2) profesjonaliści – nauczyciele, którzy najrzadziej ze wszystkich grup podejmowali dodatkową pracę poza szkołą; podczas okienek najczęściej przygotowywali lekcje oraz rozmawiali z rodzicami uczniów; byli istotnie starsi niż średnia wszystkich respondentów; uzyskiwali także najwyższy spośród całej badanej populacji dochód na osobę w gospodarstwie domowym; 3) zapracowani – poświęcali swojej pracy wyjątkowo dużo czasu; częściej niż pozostali nauczyciele angażowali się w zajęcia prowadzone w dni wolne od pracy, egzaminy próbne, wyjścia z klasą, wycieczki i zielone szkoły, najrzadziej deklarowali odpoczywanie w trakcie okienek lekcyjnych, a w ich gospodarstwach domowych odnotowano szczególnie niskie dochody w przeliczeniu na jedną osobę; 4) młodzi entuzjaści – pedagodzy, którzy częściej niż pozostali ankietowani pracowali w innym zawodzie; więcej czasu poświęcali na awans zawodowy niż czynności administracyjne; 5) wypaleni – badani z tej grupy najrzadziej rozmawiali z uczniami, rodzicami oraz innymi nauczycielami; odnotowano także, że rzadziej niż inni pedagodzy uczestniczyli w zajęciach prowadzonych w dni wolne od szkoły oraz zajęciach pozaszkolnych. |