W doniesieniu wykorzystano wyniki badania Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej (realizowanego w Instytucie Badań Edukacyjnych). W badaniu tym wzięło udział 5228 uczniów klas I-III w gimnazjach, 163 nauczycieli polonistów, dyrektorzy szkół, zatrudnieni w nich bibliotekarze i pedagodzy. W badaniu wykorzystano ankiety i testy; w ramach badania jakościowego przeprowadzono wywiady indywidualne, grupowe, obserwacje lekcji, przeanalizowano również dokumenty szkolne. Na podstawie analizy stwierdzono, że uczniowie mają duże trudności z rozpoznaniem aspektu czasownika jako jednej z kategorii fleksyjnej języka polskiego. Problemy młodzież miała z wyborem odpowiedniego wyrazu funkcyjnego, który wyrażałby równoczesność obu czynności, o których była mowa w jednym z zadań, a także z przekształceniem imiesłowowego równoważnika zdania na zdanie pojedyncze (mniej niż co trzecia badana osoba poprawnie wykonała to zadanie). 58% uczniów poradziło sobie ze znalezieniem i poprawieniem błędów fleksyjnych i składniowych w zaprezentowanym w jednym z zadań tekście instrukcji. Analiza wyników badania pozwoliła zauważyć, że młodzież lepiej radzi sobie z kompetencjami biernymi, receptywnymi, gorzej – z czynnymi, które wymagają działań na formach i strukturach językowych. 72% nauczycieli twierdziło, że najwięcej trudności sprawia im przygotowanie zajęć językowych z dziedziny składni. Ponadto, okazało się, że 73% gimnazjalistów – według własnych deklaracji – miało lekcje z nauki o języku co najmniej raz w tygodniu (odsetek takich odpowiedzi wśród nauczycieli wyniósł blisko 25%).