Abstrakt: |
Badanie sondażowe dotyczyło wartości wykształcenia i aspiracji edukacyjnych polskiego społeczeństwa; objęto nim reprezentatywną ogólnopolską próbę 1226 dorosłych Polaków. Najczęściej wskazywane przez badanych motywy zdobywania wyższego wykształcenia były następujące: wysokie zarobki – 58%, interesujący zawód – 46%, niezależność – 36%, łatwiejsze życie – 35%, rozwój intelektualny – 23%, uznanie, szacunek – 22%, możliwość pracy na swoim – 22%, uniknięcie bezrobocia – 19%, możliwość pracy za granicą – 9%, udział we władzy – 5%; wraz z wykształceniem badanych traciły na znaczeniu motywy finansowe i hedonistyczne. 71% stwierdziło, że wysokość zarobków powinna być zależna od poziomu wykształcenia, 26% było przeciw; im wyższe wykształcenie, tym częściej odpowiadano twierdząco; odpowiedzi zależały też od zawodu badanych. 76% stwierdziło, że warto obecnie w Polsce zdobywać wykształcenie, 20% było temu przeciwnych; im wyższe wykształcenie, tym częściej badani twierdzili, że warto je zdobywać; występował związek między wskazywanymi motywami zdobywania wykształcenia a dostrzeganiem sensu jego zdobywania. Zwolenników zwiększenia liczby kształconych na poziomie średnim i wyższym było więcej niż zwolenników stanu obecnego – na poziomie średnim odpowiednio 55% i 33%, wyższym – 52% i 32%; poglądy niesystematycznie różnicowało wykształcenie – najniższe aspiracje mieli badani z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Własnego wykształcenia nie aprobowało 48%, aprobowało je 42%; im wyższe wykształcenie, tym częściej je akceptowano; poglądy różnicował kierunek wykształcenia badanych, najczęściej zadowoleni byli badani związani z kierunkiem medycznym, następnie humaniści i nauczyciele. Dla dzieci badani pragnęli głównie wykształcenia wyższego magisterskiego – 46,7% dla córek i 38,2% dla chłopców, wyższego zawodowego – 17,2% i 27,3%, średniego zawodowego – 17,2% i 22,5%; pragnienia były najsilniej zróżnicowane przez wykształcenie badanych; im wyższe wykształcenie, tym większe były aspiracje; badani o niższym wykształceniu częściej nie mieli sprecyzowanych aspiracji w stosunku do dzieci. Badani pragnący dla dzieci wykształcenia zawodowego wskazywali najczęściej w przypadku córek kierunek ekonomiczno-handlowy – 27,7%, rzemieślniczy – 18,5%, medyczny – 18%, w przypadku synów techniczny – 58,8%. Badani pragnący dla dzieci wykształcenia wyższego najczęściej wskazywali w przypadku córek kierunek medyczny – 31,5%, w przypadku synów – techniczny – 33,3%; wskazywane kierunki były zależne od wykształcenia badanych. Stwierdzono, że aspiracje edukacyjne społeczeństwa są wysokie, wzrosły na przestrzeni lat; najniższe aspiracje miały osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym; tradycyjnie utrzymywała się popularność pewnych kierunków, nastąpił wzrost atrakcyjności kierunków nowych. |